Χριστιανισμός – Ανθρώπινα δικαιώματα…

Κάθε άνθρωπος είναι προικισμένος από τον Θεό με αξιοπρέπεια και ελευθερία. Όμως η χρήση της ελευθερίας για το κακό οδηγεί αναπόφευκτα στην ταπείνωση της αξιοπρέπειας του ίδιου του ανθρώπου και των συνανθρώπων του. Η κοινωνία πρέπει να δημιουργεί μηχανισμούς, οι οποίοι θα αποκαταστήσουν την αρμονία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ελευθερίας. Στην κοινωνική ζωή η θεώρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η ηθική μπορούν και πρέπει να υπηρετούν αυτό το σκοπό. Μάλιστα δε συνδέονται μεταξύ τους και από το γεγονός ότι η ηθική, δηλαδή η αντίληψη της αμαρτίας και της αρετής, προηγείται πάντοτε του νόμου, ο οποίος προέκυψε από τις ιδέες αυτές. Ιδού λοιπόν γιατί η διάβρωση της ηθικής τελικώς πάντα οδηγεί στην καταστροφή της νομιμότητας.

Οι αντιλήψεις περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν διέλθει μια μεγάλη ιστορική ανάπτυξη και λόγω αυτού δεν μπορούν να απολυτοποιηθούν με τη σημερινή τους ερμηνεία. Είναι αναγκαίο να καθοριστούν σαφώς οι χριστιανικές αξίες, με τις οποίες πρέπει να εναρμονιστούν  τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπορούν να υπερτερούν των αξιών του πνευματικού κόσμου. Ο χριστιανός θέτει την πίστη του στον Θεό και την επικοινωνία του με Αυτόν υπεράνω της γήινης ζωής του. Για το λόγο αυτό είναι ανεπίτρεπτη και επικίνδυνη η ερμηνεία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως υπέρτατης και οικουμενικής βάσης της κοινωνικής ζωής, στην οποία θα πρέπει να υπόκεινται οι θρησκευτικές αντιλήψεις και πρακτικές. Ουδεμία αναφορά στην ελευθερία του λόγου και της δημιουργίας μπορεί να δικαιολογήσει τον δημόσιο ευτελισμό αντικειμένων, συμβόλων η εννοιών που ευλαβούνται οι πιστοί.

Ως θεσμοί μη θεϊκής προελεύσεως τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν πρέπει να συγκρούονται με την Θεία Αποκάλυψη. Για το μεγαλύτερο μέρος του χριστιανικού κόσμου εκτός από την ιδέα της προσωπικής ελευθερίας είναι εξίσου σημαντική η κατηγορία της δογματικής και ηθικής παραδόσεως, η οποία πρέπει να αποτελεί γνώμονα για την ανθρώπινη ελευθερία. Για πολλούς ανθρώπους που κατοικούν σε διάφορες χώρες του κόσμου το υψηλότερο κύρος για τη κοινωνική τους ζωή και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις διαθέτουν όχι τόσο τα εκκοσμικευμένα πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσο η διδασκαλία της πίστεως και η παράδοση.

Κανένας ανθρώπινος θεσμός, συμπεριλαμβανομένων και των μορφών και μηχανισμών της κοινωνικής και πολιτικής δομής, δεν είναι από μόνος του σε θέση να καταστήσει την ανθρώπινη ζωή ηθικότερη και τελειότερη ούτε να εκριζώσει το κακό και τις δυστυχίες. Έχει σημασία να μη λησμονούμε ότι οι κρατικές και οι κοινωνικές δυνάμεις είναι πράγματι ικανές και καλούνται να καταστέλλουν το κακό στις κοινωνικές του εκφάνσεις αλλά δεν μπορούν να νικήσουν την αιτία του κακού, δηλαδή την αμαρτωλότητα. Ο οντολογικός αγώνας εναντίον του κακού διεξάγεται στο βάθος της ανθρώπινης ψυχής και μπορεί να επιτύχει μόνο στην πορεία του θρησκευτικού βίου της προσωπικότητας: «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» .

Στην Ορθοδοξία υπάρχει η αναλλοίωτη πεποίθηση ότι η κοινωνία, κατά την οργάνωση της ζωής επί της γης πρέπει να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τα ανθρώπινα συμφέροντα και επιθυμίες αλλά και την αλήθεια του Θεού, τον δοθέντα από τον Δημιουργό αιώνιο ηθικό νόμο, ο οποίος ενεργεί στον κόσμο ανεξάρτητα από τη βούληση ορισμένων ανθρώπων ή ανθρώπινων κοινωνιών. Ο νόμος αυτός, διατυπωμένος στην Αγία Γραφή, για κάθε ορθόδοξο χριστιανό ευρίσκεται υπεράνω οποιωνδήποτε θεσπισμάτων, διότι σύμφωνα με αυτόν το νόμο ο Θεός θα κρίνει τους ανθρώπους και τους λαούς ενώπιον του Θρόνου Του  (πρβλ. Αποκ. 20, 12).

Η εκπόνηση και η εφαρμογή της θεωρίας περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να συντονίζονται με τους ηθικούς κανόνες και με την ηθική αρχή με τους οποίους ο Θεός προίκισε την ανθρώπινη φύση και αναγνωρίζεται στη φωνή της συνειδήσεως.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα δε μπορούν να αποτελέσουν τη βάση επί της οποίας οι χριστιανοί θα εξαναγκασθούν να παραβιάσουν τις Θείες εντολές. Η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρεί απαράδεκτες τις προσπάθειες να υποταγεί η άποψη των πιστών για θέματα σχετικά με τον άνθρωπο, την οικογένεια, τον κοινοτικό βίο και την εκκλησιαστική πρακτική στη μη θρησκευτική αντίληψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ακολουθώντας τους Αποστόλους Πέτρο και Ιωάννη οι χριστιανοί πρέπει να απαντήσουν σε αυτό: «εἰ δίκαιόν ἐστιν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ὑμῶν ἀκούειν μᾶλλον ἢ τοῦ Θεοῦ;» .

Είναι απαράδεκτο να εισάγονται στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θέσμια, τα οποία αποδυναμώνουν ή και ακυρώνουν τόσο την ευαγγελική όσο και τη φυσική ηθική. Η Εκκλησία διαβλέπει ένα μεγάλο κίνδυνο στην νομοθετική και κοινωνική υποστήριξη κάθε είδους κακού, λ.χ. της σεξουαλικής ακολασίας και διαστροφής, της λατρείας της κερδοσκοπίας και της βίας. Εξίσου απαράδεκτη είναι και η νομιμοποίηση ανήθικων και απάνθρωπων πράξεων όπως π.χ. των αμβλώσεων, της ευθανασίας, της χρήσεως των ανθρωπίνων εμβρύων στην ιατρική, των πειραμάτων που αλλοιώνουν την ανθρώπινη φύση κλπ.

Δυστυχώς στην κοινωνία εμφανίζονται νομοθετήματα και πολιτικές πρακτικές που όχι μόνο επιτρέπουν παρόμοιες ενέργειες αλλά και δημιουργούν τις προϋποθέσεις επιβολής αυτών στην κοινωνία μέσω των ΜΜΕ, του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος υγείας, της διαφήμισης, του εμπορικού τομέα και των διάφορων υπηρεσιών. Επί πλέον οι πιστοί, οι οποίοι θεωρούν τα φαινόμενα αυτά αμαρτωλά πιέζονται είτε να αναγνωρίσουν την αποδοχή της αμαρτίας είτε, στην αντίθετη περίπτωση, υπόκεινται σε διακρίσεις και διώξεις.

Οι νόμοι πολλών χωρών τιμωρούν τις πράξεις, οι οποίες προκαλούν ζημία στον άλλο. Όμως η εμπειρία της ζωής αποδεικνύει ότι οι ζημίες που προκαλεί ο άνθρωπος στον εαυτό του επεκτείνονται επίσης και στους γύρω του, σε όσους συνδέονται με αυτόν με δεσμούς συγγενικούς, φιλικούς, γειτονικούς, εμπλέκονται σε κοινές δραστηριότητες, έχουν κοινή ιθαγένεια. Ο άνθρωπος φέρει την ευθύνη για τις συνέπειες της αμαρτίας, διότι η επιλογή του υπέρ του κακού επιδρά καταστρεπτικά όχι μόνο στους πλησίον αλλά και σε ολόκληρη τη Θεία Δημιουργία.

Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου τον καλεί να πράττει έργα αγαθά. Οφείλει να μεριμνά για το περιβάλλον και τους συνανθρώπους του. Την επιδίωξη της ζωής του πρέπει να αποτελέσει η πράξη και η διδασκαλία του καλού και όχι του κακού: «ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ' ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν» .

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΙΑ.

ΣΕΛΗΝΙΩΤΑΚΗ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ ΧΡΥΣΑΝΘΗ