Eurogroup: Τα «στρατόπεδα», η συμφωνία των δυο σημείων και τα «αγκάθια»

Συμφωνία στα πακέτα ενίσχυσης των επιχειρήσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων

Το μεγάλο «αγκάθι» των όρων και των προϋποθέσεων για τα δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας ήταν ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν υπήρξε συμφωνία στο Eurogroup.  Ύστερα από 16 ώρες διαπραγματεύσεων, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αποφάσισαν να διακόψουν τις συζητήσεις, εξαιτίας ανειλημμένων υποχρεώσεων ορισμένων υπουργών, και να συνεχίσουν τη συζήτηση αύριο, Πέμπτη (9/4).

Οι υπουργοί ωστόσο συμφώνησαν στα πακέτα ενίσχυσης των επιχειρήσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και της εργασίας από το σχήμα SURE. Επίσης συμφώνησαν όλοι ανεξαιρέτως ότι η γαλλική πρόταση θα μπορούσε να είναι μια λύση για ένα πρόσθετο χρηματοδοτικό εργαλείο που θα χρειαστεί η ΕΕ για την αποκατάσταση της οικονομίας της.

Τέλος, το θέμα του κορονοομολόγου δεν τέθηκε στη συζήτηση ούτε άμεσα ούτε έμμεσα, αφού ήταν ξεκάθαρο ότι οι χώρες δεν υπήρχε πιθανότητα να συμφωνήσουν.

Συμφωνία σε 2 σημεία

Παρόλο που στο ξεκίνημά του, οι απόψεις των χωρών ήταν στα άκρα –με «πρωταγωνιστές» την Ιταλία και την Ισπανία από τη μία και την Ολλανδία από την άλλη- η συνάντηση κατάφερε να «κλείσει» κάποια από τα ζητήματα που είχαν στο μενού τους οι υπουργοί.

Έτσι, συμφωνία υπήρξε για το θέμα της ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κατά 200 δισ. ευρώ σε επιχειρήσεις, αλλά και για το πακέτο των 100 δισ. για την στήριξη της εργασίας.

Στο θέμα της ΕΤεΠ, το βασικό ζήτημα διαφωνίας ήταν αν το σχήμα θα συμπεριλαμβάνει μόνο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή και τις μεγαλύτερες. Τελικά προκρίθηκε η ενδιάμεση λύση ότι θα αφορά όλες τις επιχειρήσεις, με έμφαση στις μικρομεσαίες.

Σε σχέση με το SURE, το σχήμα υποστήριξης της εργασίας, το οποίο ήταν και το θέμα που συζητήθηκε περισσότερο, υπήρξαν δύο «σχολές». Από τη μία, τα κράτη μέλη που ήθελαν να κρατήσουν το σχήμα όπως το πρότεινε η Κομισιόν. Και από την άλλη, ήταν εκείνοι οι υπουργοί που ανησυχούσαν για τη σημασία αυτού του εργαλείου και σε σχέση με τις εθνικές αρμοδιότητες. Κι επίσης, ένα ακόμη ζήτημα ήταν πόσο θα διαρκέσει η λειτουργία αυτού του εργαλείου. Υπήρξε πίεση να ανοίξει η γκάμα της υποστήριξης του SURE και για άλλα θέματα -όχι μόνο δηλαδή για την προστασία εργασίας- και να έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. Παρά τις επιμέρους διαφωνίες, οι υπουργοί συμφώνησαν και σε αυτό.

«Αγκάθι» οι όροι των δανείων από τον ΕΜΣ

Η «καυτή πατάτα» της συνάντησης ήταν, ως αναμενόμενο, οι όροι και οι προϋποθέσεις για τα δάνεια του ΕΜΣ, ύψους 240 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τις Συνθήκες της ΕΕ, κάθε δάνειο από τον ΕΜΣ χρειάζεται να έχει κάποιους όρους. Επομένως η διαφωνία αφορά στο πόσο «αυστηροί» θα είναι αυτοί οι όροι. Το Eurogroup ήθελε να είναι σαφές ότι όταν η κρίση θα περάσει, η χώρα που θα ζητήσει και θα λάβει τα χρήματα αυτά, θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να επαναφέρει την οικονομία της σε μια σταθερή θέση, να διορθώσει δηλαδή τις ανισορροπίες που δημιουργήθηκαν στην κρίση.

Με απλά λόγια, η ανησυχία των χωρών του βορρά κυρίως έγκειται στο γεγονός ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιήσουν τα χρήματα αυτά για να αντιμετωπίσουν την κρίση του κορονοϊού και όχι για να ικανοποιήσουν τις εσωτερικές τους ανάγκες και τα εθνικά τους ακροατήρια.

Η μία ομάδα των χωρών, με πρωταγωνίστριες την Γαλλία και την Ισπανία, υποστήριξαν ότι οι όροι θα πρέπει να είναι light, συνδεδεμένοι άμεσα με την κρίση του κορονοϊού, αλλά –ή δυνατόν- να υπάρξει ένα κοινό Μνημόνιο για όλες τις χώρες της ΕΕ, του οποίου την εφαρμογή θα παρακολουθεί η Κομισιόν μέσω του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Η άλλη πλευρά, που εκπροσωπήθηκε κυρίως από την Γερμανία και την Ολλανδία, ζητούσε συγκεκριμένες προϋποθέσεις, Μνημόνιο κομμένο και ραμμέο για κάθε χώρα ξεχωριστά, αλλά και έναν πιο αυστηρό μηχανισμό ελέγχου της εφαρμογής των όρων από κάθε χώρα. Παρόλο που οι επισκέψεις της Τρόικας απορρίφθηκαν ως μέτρο ελέγχου, οι χώρες αυτές επιμένουν σε πρόγραμμα διάσωσης τύπου Ελλάδας.

Η ερώτηση είναι τι θα πρέπει να έχει προβλεφθεί για το μέλλον, ποιες θα είναι οι ωριμάνσεις των δανείων και πώς θα γίνει η αποπληρωμή, ποιες συνθήκες θα ζητήσουν οι υπουργοί για να αντιστραφεί η ανισορροπία. Όλα αυτά τα θέμα θα συζητηθούν αύριο.

Παραπομπή της γαλλικής πρότασης στους ηγέτες

Τα θέμα του κορονοομολόγου δεν τέθηκε στη συζήτηση, αφού ήταν ξεκάθαρο ότι οι χώρες δεν υπήρχε πιθανότητα να συμφωνήσουν.

Ωστόσο, υπήρξε μια αναφορά στη γαλλική πρόταση, δηλαδή στην ιδέα να δημιουργηθεί ένα Ταμείο, επιπλέον του μεσοπρόθεσμου προϋπολογισμού. Όλοι ανεξαιρέτως οι υπουργοί παραδέχθηκαν ότι η ευρωπαϊκή οικονομία οδεύει σε βαθιά και ότι το σωστό εργαλείο να την αντιμετωπίσουμε.

Το ερώτημα που τέθηκε ήταν αν πρέπει να υπάρξει σχετική αναφορά στα συμπεράσματα του Eurogroup. Η πλειοψηφία συμφώνησε να υπάρξει μια διατύπωση που θα προτείνει στους ηγέτες να λάβουν την τελική απόφαση.

Η προειδοποίηση της ΕΚΤ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε τους υπουργούς Οικονομικών που συμμετέχουν στο Eurogroup ότι η ευρωζώνη μπορεί να χρειασθεί οικονομικά μέτρα ύψους 1,5 τρισεκατομμυρίου ευρώ για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκαλεί η επιδημία Covid-19, δήλωσαν στο Reuters ευρωπαίοι αξιωματούχοι.

Ωστόσο, κατά την διάρκεια της τηλεδιάσκεψης των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης που έληξε έπειτα από συνομιλίες 16 ωρών χωρίς συμφωνία, η Γερμανία, η Ολλανδία και άλλες χώρες της βόρειας Ευρώπης εμφανίσθηκαν έτοιμες να υποστηρίξουν μέτρα ύψους μόλις 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, δήλωσαν αξιωματούχοι που συμμετείχαν στις συνομιλίες.