Αυστηρό διάβημα Αθήνας στην Άγκυρα-Στο ΥΠΕΞ κλήθηκε ο Τούρκος πρέσβης

Αυστήρό διάβημα έκανε η Αθήνα προς την Άγκυρα, καθώς, όπως έγινε γνωστό, εκλήθη στο Υπουργείο Εξωτερικών ο Πρέσβης της Τουρκίας, με αφορμή τη δημοσίευση, στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, σειράς αιτήσεων για χορήγηση από την τουρκική κυβέρνηση άδειας έρευνας και εκμετάλλευσης στην κρατική εταιρεία πετρελαίων της Τουρκίας σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Nωρίτερα, το ξεκάθαρο μήνυμα ότι "η Ελλάδα ήταν και παραμένει απολύτως προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει και αυτήν την πρόκληση, εφόσον η Τουρκία αποφασίσει τελικά να την υλοποιήσει", έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σχετικά με τη δημοσίευση, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Τουρκίας, αιτήσεων για χορήγηση από την τουρκική κυβέρνηση άδειας έρευνας και εκμετάλλευσης στην ΤΡΑΟ.

Στη δήλωσή του ο κ. Δένδιας τονίζει πως "η δημοσίευση, στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, σειράς αιτήσεων για χορήγηση από την τουρκική κυβέρνηση άδειας έρευνας και εκμετάλλευσης στην κρατική εταιρεία πετρελαίων της Τουρκίας σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας εντάσσεται στο πλαίσιο σειράς ενεργειών με τις οποίες η Τουρκία αποπειράται βήμα βήμα να σφετεριστεί κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας" και επισημαίνει πως αποτελεί παρακολούθημα του ανυπόστατου τουρκο-λιβυκού μνημονίου.

Ο υπουργός Εξωτερικών διαμηνύει εκ νέου ότι οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα και ότι αδυνατούν να θίξουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, που εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο και στο Διεθνές Δίκαιο τη Θάλασσας.

"Να είμαστε σαφείς. Οι θέσεις μας σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα και για τις συνέπειες της τουρκικής παραβατικότητας είναι δεδομένες. Έχουν γνωστοποιηθεί προς την Τουρκία επανειλημμένα" ξεκαθαρίζει με σαφήνεια ο κ. Δένδιας.

Τι έχει προηγηθεί

Νωρίτερα η Γενική Διεύθυνση της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίων (TPAO) υπέβαλε αίτημα, για την έγκριση επιπλέον αδειών ερευνών για πετρέλαιο σε 7 οικόπεδα στη Μεσόγειο εντός (υποτίθεται) της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Πρόκειται για τα οικόπεδα με κωδικούς T18, T19, U18, U19, T16, T17, U16, σε μια θαλάσσια έκταση που εκτείνεται μεταξύ Ρόδου, Καρπάθου και Κρήτης στα δυτικά και Κύπρου στα ανατολικά.

Με την κίνηση αυτή η Άγκυρα δείχνει πως δεν αναγνωρίζει καμιά ελληνική υφαλοκρηπίδα, όπως ακριβώς είχε συμβεί και με τους χάρτες που είχε δώσει στην δημοσιότητα για την παράνομη συμφωνία με την Λιβύη.

Οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας – Η θέση της Ελλάδας

Η έναρξη της διαφοράς σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας τοποθετείται χρονικά στον Νοέμβριο του 1973, όταν η τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων χορήγησε άδειες για διεξαγωγή ερευνών επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας δυτικά των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.

Έκτοτε, οι επανειλημμένες τουρκικές απόπειρες παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της έχουν αποτελέσει σοβαρότατο σημείο τριβής στις διμερείς σχέσεις, φέρνοντας τις δύο χώρες ακόμα και στο χείλος ένοπλης σύγκρουσης (1974, 1976, 1987).

Όπως αναφέρει η επίσημη ιστοσελίδα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικων, το 1976, η Ελλάδα έφερε το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, λόγω της σοβαρότητάς του, και παράλληλα προσέφυγε μονομερώς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η Τουρκία δεν την ακολούθησε, επικαλούμενη τη μη αναγνώριση της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου από αυτήν. Το Δικαστήριο δεν υπεισήλθε στην ουσία του ζητήματος για τυπικούς λόγους, λόγω έλλειψης αρμοδιότητας.

Οι δύο χώρες άρχισαν διαπραγματεύσεις για το θέμα της υφαλοκρηπίδας τον Νοέμβριο του 1976, συνυπογράφοντας το γνωστό ως Πρακτικό της Βέρνης, το οποίο έθετε το πλαίσιο του διαλόγου. Ο διάλογος, όμως, τερματίσθηκε άπρακτος το 1981, λόγω των συνεχών παλινδρομήσεων και της αδιάλλακτης στάσης της Τουρκίας, οπότε εξέπνευσε παράλληλα και το Πρακτικό της Βέρνης, το οποίο αφορούσε τις συγκεκριμένες διαπραγματεύσεις και επομένως η ισχύς και η διάρκειά του τελούσαν σε άμεση συνάρτηση με εκείνες.

Τον Μάρτιο του 2002, στο πλαίσιο της διαδικασίας της ελληνο-τουρκικής προσέγγισης που εγκαινιάσθηκε το 1999, οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μια διαδικασία εμπιστευτικών Διερευνητικών Επαφών, οι οποίες συνεχίζονται μέχρι σήμερα, με σκοπό να διερευνηθεί εάν και κατά πόσον υπάρχει κοινό έδαφος και συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν ενδεχομένως να καταλήξουν σε συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα.

Σε περίπτωση που διαφανεί ότι δεν καθίσταται δυνατή η εξεύρεση κοινού εδάφους εντός εύλογου χρόνου, η πάγια θέση της Ελλάδας, η οποία συνάδει απολύτως με το διεθνές δίκαιο και έχει τεθεί και ως κριτήριο στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, είναι η παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ), προκειμένου να μη διαιωνισθεί η διαφορά. Δεδομένου, όμως, ότι η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, απαιτείται ειδική συμφωνία (συνυποσχετικό) που θα αποτελέσει τη νομική βάση για τη δικαιοδοσία του ΔΔΧ.

Οι θέσεις της Ελλάδας επί της ουσίας του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας και των ορίων αυτής, βασίζονται στις προβλέψεις του ισχύοντος δικαίου της θαλάσσης, συμβατικού και εθιμικού και είναι οι εξής:

• Η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει κυριαρχικά δικαιώματα του παρακτίου κράτους επί της υφαλοκρηπίδας, το εύρος της οποίας είναι τουλάχιστον 200 ν.μ., εφόσον το επιτρέπει η απόσταση μεταξύ των αντικειμένων ακτών. Τα δικαιώματα αυτά του παρακτίου κράτους υφίστανται ipso facto και ab initio. Η Ελλάδα κύρωσε την ως άνω Σύμβαση με τον Ν. 2321/1995, που βάσει του Συντάγματος υπερισχύει κάθε αντίθετης διάταξης νόμου, αλλά και ως νεώτερος νόμος κατισχύει παντός παλαιότερου.

• Σύμφωνα με το άρθρο 121 (2) της Σύμβασης Δικαίου της Θάλασσας, όλα τα νησιά δικαιούνται αιγιαλίτιδας ζώνης, συνορεύουσας ζώνης, αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) και υφαλοκρηπίδας. Οι ζώνες αυτές καθορίζονται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις της Σύμβασης, όπως αυτές εφαρμόζονται στις ηπειρωτικές περιοχές. Ο γενικός αυτός κανόνας αποτελεί και εθιμικό δίκαιο, δεσμεύει, δηλαδή, και τα κράτη που δεν είναι συμβαλλόμενα στη Σύμβαση. Κατ' εφαρμογή του κανόνα αυτού, όλα τα ελληνικά νησιά, σύμφωνα με το δίκαιο της θάλασσας, έχουν υφαλοκρηπίδα.

• Στο πλαίσιο αυτό, ζήτημα οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας τίθεται μόνον μεταξύ των αντικείμενων ακτών των ελληνικών νησιών που βρίσκονται απέναντι από την Τουρκία και των τουρκικών ακτών.

• Ως προς τη μέθοδο οριοθέτησης, πάγια θέση της χώρας μας αποτελεί ότι η οριοθέτηση όλων των θαλασσίων ζωνών, συμπεριλαμβανομένης της υφαλοκρηπίδας, θα πρέπει να γίνει με βάση την αρχή της ίσης απόστασης/μέσης γραμμής.

Συναφώς σημειώνεται ότι , σύμφωνα με το άρθρο 156 του Ν 4001/2011 (ΦΕΚ Α΄ 179 – "για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις"), ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας είναι η μέση γραμμή μεταξύ των ελληνικών ακτών και των ακτών που είναι παρακείμενες ή αντικείμενες σε αυτές.

ΠΗΓΗ THETOC