Σύνοδος Κορυφής: Οι δύσκολες ισορροπίες και το «μπλόκο» Αναστασιάδη

Σε τεντωμένο σχοινί δείχνουν να κινούνται οι διαπραγματεύσεις σε επίπεδο Ευρώπης των 27, τη στιγμή που ξεκινά η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., καθώς σύμφωνα με το Reuters η Κύπρος είναι αποφασισμένη να κρατήσει σθεναρή στάση απέναντι στην πρόταση των Βρυξελλών για την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Λευκορωσίας.

Κύπριος διπλωματικός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι η Λευκωσία επιμένει στη θέση της ότι κυρώσεις έναντι της Λευκορωσίας μπορούν να επιβληθούν μόνο με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξουν αντίστοιχες κυρώσεις κατά της Τουρκίας.

«Για να υπάρξει έκδοση κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας, θα πρέπει πρώτα να συμφωνήσουμε και με τις δικές μας προτάσεις», δήλωσε ο ίδιος αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, συναντήθηκε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ – ο οποίος θα προεδρεύσει της διήμερης Συνόδου Κορυφής – με σκοπό να του περιγράψει αναλυτικά τη θέση της Λευκωσίας.

«Φαντάζομαι ότι θα γίνει μακρά συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν αποκλείω ότι μπορεί να προκύψει κάτι, αλλά, προς το παρόν, δεν θα πόνταρα σε ένα θετικό αποτέλεσμα», συνέχισε η ίδια πηγή.

Όλα έτοιμα για την πρώτη συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής – Ραντεβού Μητσοτάκη – Μισέλ

Κατά τα λοιπά, στις 16:00 ώρα Ελλάδας αναμένεται να ξεκινήσει η ειδική Σύνοδος Κορυφής, όπου θα τεθεί το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου και της τουρκικής παραβατικότητας.

Εν τω μεταξύ, διμερείς επαφές ξεκίνησε το μεσημέρι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, καθώς σε εξέλιξη βρίσκεται η συνάντησή του με τον Πορτογάλο πρωθυπουργό, Αντόνιο Κόστα. Πριν από την έναρξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο κ. Μισέλ έχει συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Εν συνεχεία ο Έλληνας πρωθυπουργός θα έχει συνομιλίες με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.

Στο τραπέζι της διήμερης Συνόδου Κορυφής θα τεθούν οι σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα, η πανδημία, η υπόθεση Ναβάλνι, η Λευκορωσία, η κλιμάκωση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η ενιαία αγορά και το Brexit.

Το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου θα συζητηθεί την πρώτη ημέρα κατά τη διάρκεια του δείπνου, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην επιστολή πρόσκλησης που απέστειλε στους 27 ηγέτες των κρατών-μελών.

«Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε χώρο για εποικοδομητικό διάλογο με την Τουρκία για την επίτευξη σταθερότητας και ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή και να διασφαλίσουμε τον πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Αυτό θα είναι δυνατό μόνο εάν η Τουρκία δεσμευτεί εποικοδομητικά. Όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι για να υπερασπιστούν τα νόμιμα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της», ανέφερε στην επιστολή του ο κ. Μισέλ.

Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν θα συμμετάσχει μόνο στην πρώτη ημέρα της Συνόδου, ενώ την Παρασκευή θα εκπροσωπηθεί από την Άνγκελα Μέρκελ.

Οι κινήσεις της Αθήνας και τα διπλωματικά «όπλα» του Μητσοτάκη

Την ίδια στιγμή, με διπλωματικούς… άσους στο μανίκι του και ενισχυμένος από την πρόσφατη επίσκεψη του Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσέρχεται στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά σήμερα και θα θέσει επί τάπητος το θέμα της τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Σύνοδος συζητά τις σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα, τη σύρραξη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, την οικονομική πολιτική υπό το πρίσμα της πανδημίας, καθώς και τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις για το Brexit.

Το ελληνικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται την Πέμπτη το βράδυ στο δείπνο το οποίο θα είναι εξολοκλήρου αφιερωμένο στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις σχέσεις με την Τουρκία.

Στην επιστολή-πρόσκληση που έστειλε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στους Ευρωπαίους ηγέτες αναφέρεται:

«Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε έναν χώρο για εποικοδομητικό διάλογο με την Τουρκία για την επίτευξη σταθερότητας και ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή και να διασφαλίσουμε τον πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών-μελών της ΕΕ. Αυτό θα είναι δυνατό μόνον εάν η Τουρκία αλληλοεπιδράσει εποικοδομητικά. Όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι για να υπερασπιστούμε τα νόμιμα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών- μελών της».

«Ενισχυμένοι από Πομπέο»

Στην Αθήνα η κυβέρνηση εκτιμά ότι είναι ενισχυμένη από την επίσκεψη Πομπέο, τόσο σε ό,τι αφορά την αναβάθμιση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα με τον μόνιμο ελλιμενισμού στη Σούδα του γιγάντιου ελικοπτεροφόρου USS Hershel Williams, όσο και από το ότι ο κ. Πομπέο επισκέφτηκε την Ελλάδα για δεύτερη φορά μέσα σε έναν χρόνο, χωρίς μάλιστα να επισκεφτεί παράλληλα την Τουρκία.

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε σχετικά με τη Σύνοδο Κορυφής:

«Πιστεύω ότι η επίσκεψη αυτή ενισχύει και την εθνική μας γραμμή ενόψει του Συμβουλίου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης… Εκεί θα εξεταστεί αναλυτικά η τουρκική συμπεριφορά και ελπίζω το μήνυμα προς την Άγκυρα να είναι απολύτως σαφές:

Οι μονομερείς ενέργειες προκαλούν παρενέργειες, οι επιθετικές κινήσεις φέρνουν ανάλογες απαντήσεις, συνεπώς πρέπει να σταματήσουν οι προκλήσεις για να ξεκινήσουν οι συζητήσεις, για το ζήτημα το οποίο μας χωρίζει με την Τουρκία, που δεν είναι άλλο από την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».

Οι κυρώσεις

Το πιο πιθανό σενάριο πάντως είναι ότι η ΕΕ δεν θα επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία, αλλά θα της απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση ότι οι κυρώσεις θα ενεργοποιηθούν αν υπάρξουν μονομερείς ενέργειες απέναντι στην Ελλάδας.

Προς το παρόν η ΕΕ «βάζει όλα τα λεφτά της» στην επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας Τουρκίας , καθώς και στη δημιουργία ενός μηχανισμού αποφυγής σύγκρουσης υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ.

Ενδεικτική του κλίματος είναι η δήλωση της Άνγκελα Μέρκελ:

«Πρέπει να προσδιορίζουμε κάθε φορά εκ νέου τη σχέση μας με την Τουρκία, αλλά και να εμμένουμε στη συνεργασία μαζί της σε σημαντικά ζητήματα».

Κατά τη διάρκεια ομιλίας της στο γερμανικό κοινοβούλιο, η Γερμανίδα καγκελάριος άφησε να εννοηθεί πως Ελλάδα και Τουρκία βρέθηκαν πολύ κοντά σε μια πολεμική σύρραξη.

«Δεν μπορούμε να διανοηθούμε πόσο μικρή είναι η απόσταση σε ορισμένες περιπτώσεις μεταξύ στρατιωτικής σύρραξης και ειρηνικής διευθέτησης» τόνισε χαρακτηριστικά η κυρία Μέρκελ.

Κατέστησε, ωστόσο, σαφές πως η Τουρκία είναι εταίρος στο ΝΑΤΟ και επιτελεί «θαυμαστό και αξιοσημείωτο έργο» σε ό,τι αφορά στη φιλοξενία τεσσάρων εκατομμυρίων προσφύγων.

«Θα πρέπει να εξετάσουμε πολύ προσεκτικά πώς θα πετύχουμε την αποκλιμάκωση της έντασης, πώς θα ενισχύσουμε τη συνεργασία στο προσφυγικό και σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη αντιμετώπιση των προσφύγων» τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Μέρκελ.

Ωστόσο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξαπέλυσε χθες νέα επίθεση εναντίον της Αθήνας και της Λευκωσίας, βάζοντας μάλιστα στο «στόχαστρο» και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Ελλάδα και Κύπρος έχουν καταστήσει την Ε.Ε. όμηρό τους» είπε ο Τούρκος αξιωματούχος σε συνέντευξή του στο πρακτορείο ειδήσεων Anadolu.

Υποστήριξε, μάλιστα, πως σε κάθε πολιτική της Ένωσης υπάρχει έλλειψη ενότητας και αντιτουρκισμός.