Εργασιακά δικαιώματα εν τάφω

Υπήρξαν καιροί χαλεποί, μακρινοί , που τα δικαιώματα κι οι ελευθερίες των λαών ήταν κατανεμημένες ανίσως. Οι προύχοντες  απολάμβαναν σαν από θεία βούληση όλες  τις ελευθερίες, όλα τα αγαθά και  την εξουσία του σπαθιού. Θεοί επί της γης ή οι εκλεκτοί των θεών; Κι ο απλός λαός σκλάβος να εργάζεται υπό συνθήκες  δουλείας και καταπίεσης. Και περνούσαν τα χρόνια κι οι σκλάβοι άρχισαν φοβισμένα, στην αρχή να μην ανέχονται πια ζυγόν δουλείας κι εξευτελισμού. Αλλά τα δικαιώματα κόποις κτώνται και τις πιο πολλές φορές με αγώνες και κι αίμα.

Ήταν πρωτομαγιά του 1889, μια πρωτομαγιά που μοσχοβολούσε ανθούς και αίματα.  Τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου 1886 για το οκτάωρο, ωθούμενα από τις επιτυχημένες διεκδικήσεις των KΚαναδών συντρόφων τους. Την περίοδο εκείνη το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους κατά το δοκούν, ακόμη και τις Κυριακές.

Στην απεργία πήραν μέρος περίπου 350.000 εργάτες σε 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ. Την Πρωτομαγιά του 1886 έγινε στο Σικάγο η πιο μαχητική πορεία, με την συμμετοχή 90.000 ανθρώπων.  Το πρώτο αίμα χύθηκε δύο ημέρες αργότερα έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο. Απεργοσπάστες προσπάθησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησε συμπλοκή. Η Αστυνομία και οι μπράβοι της επενέβησαν δυναμικά. Σκότωσαν τέσσερις απεργούς και τραυμάτισε πολλούς, προκαλώντας οργή στην εργατική τάξη της πόλης. Ως εργατική πρωτομαγιά , καθιερώθηκε στις 20 Ιουλίου 1889 , σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου .   Η αρχή είχε γίνει, κι ας άργησαν πολύ να φθάσουν στο στόχο τους . Χρόνια αργότερα η εργατική τάξη είχε κατορθώσει αυτό που φάνταζε ακατόρθωτο  Το οκτάωρο και τα δικαιώματα των εργαζομένων ήταν πραγματικότητα. Τα συνδικάτα ανέλαβαν εργασία  και η εργατιά σήκωσε πολύ ψηφά το κεφάλι. Από  την πλήρη υποταγή των εργαζομένων έγιναν εξουσιαστές κι οι εργοδότες κάτω το κεφάλι. Αυτές οι ακρότητες που χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο φέρνουν την καταστροφή. Τον καιρό της πτώχευσης οι έχοντες το πάνω χέρι εργαζόμενοι και συνδικάτα ξαφνιασμένοι  άρχισαν απλά χωρίς αγώνες να χάνουν κεκτημένα με αίμα δικαιώματα.  Νέοι με πακέτο τα πτυχία, μεταπτυχιακά, διδακτορικά ,εργάζονται σε εργασίες όχι ντροπής αλλά κουραστικές και επικίνδυνες με την ελπίδα της εύρεσης εργασίας στον τομέα τους. Όνειρο θερινής νυκτός. Τυχεροί όσοι σπούδασαν μιαν τέχνη.

Κι ενώ βαδίζαμε σε επικίνδυνες ισορροπίες ήρθε και το νέο νομοσχέδιο . Το έφερε ο κορωνοϊός μαζί με τόσα άλλα δεινά.

 Η κυβέρνηση, με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, πέτυχε την πλήρη ανατροπή .  Νομοθετούν για πρώτη φορά στη χώρα μας τη 10ωρη εργασία, 135 χρόνια μετά την απεργία του Σικάγο και ακριβώς 100 χρόνια ύστερα από την πρώτη νομοθέτηση του 8ωρου στην Ελλάδα. Δεν είναι τυχαία η στιγμή. Μαζί με τια υπόλοιπα κατοχυρωμένα δικαιώματα και προσωπικές ελευθερίες ,πάνε περίπατο και τα εργασιακά δικαιώματα. Ο λαός συνηθισμένος να χάνει κι αποκαμωμένος με όσα παράλογα μας κατακλύζουν  ,είναι  εύκολο  να υποταχτεί και σ'αυτό το ανόσιο ψήφισμα.

Με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο θεσπίζεται ό,τι πιο βάρβαρο, ανατρεπτικό, ασύλληπτο αντεργατικό μέτρο.  Σχετικώς, οι περισσότερες από τις προτεινόμενες ανατροπές που οδηγούν σε πλήρη απορρύθμιση του εργατικού δικαίου, αποτελούν παλαιές προτάσεις του ΔΝΤ, οι οποίες επαναφέρονται προς ψήφιση εν μέσω της ιδιαιτέρως βολικής περίστασης της « πανδημίας», η οποία αποτέλεσε ευκαιρία για την ψήφιση πλήθος νόμων που υπονομεύουν την ίδια την κοινωνική συνοχή.

Και να τα μαργαριτάρια που ψηφίστηκαν καταλύοντας το σύνταγμα.

  -Ατομική διευθέτηση του χρόνου εργασίας, χωρίς συλλογικές συμβάσεις και σωματεία. Οι  αρμοδιότητες όλες  περνούν  στον εργοδότη, 

-Πλήρη ελαστικοποίηση και  πλήρη απορρύθμιση του ωραρίου εργασίας των εργαζομένων . Η εργάσιμη εβδομάδα διάρκειας θα είναι 30-50 ωρών την εβδομάδα, με συνδυασμό 6ωρης ή 10ωρης (ακόμη και 12ωρης) απασχόλησης.

Οι ελεήμονες εργοδότες μπορεί να μην πληρώνουν τις υπερωρίες αλλά θα δίνονται στην θέση τους ημέρες ανάπαυσης.

-Η τηλεργασία σε πρώτο ρόλο κι αυτά που έπονται είναι μελετημένα καλά από τους εκτελεστές . Φανερό χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την ακύρωση εργασιακών και κυρίως μισθολογικών δικαιωμάτων των εργαζομένων.

-Το νομοσχέδιο  φυσικά βγάζει το άχτι του στον συνδικαλιστικό νόμο, τον οποίο χαρακτηρίζει αναχρονιστικό, και ποινικοποιεί την συνδικαλιστική δράση.

Τόσα χρόνια για να λέμε και την αλήθεια , ο συνδικαλισμός κυβερνούσε κι ήταν το σκαλί για ανώτερα αξιώματα.

-Μειώνονται οι μέρες αδικαιολόγητης απουσίας συνδικαλιστών από την εργασία τους, από 7 ημέρες  . Η αλήθεια να λέγεται ποτέ δεν δούλεψαν στην πραγαμτική τους εργασία κι το ότι  οι διαδηλώσεις είναι ελεγχόμενες πλήττουν κατά πολύ το κύρος  του συνδικαλιστικού κινήματος .Υπάρχουν κι άλλα στο νομοσχέδιο που δεν τα κατανοεί ο απλός κόσμος και που επιστρέφουν τον κόσμο σε εποχές δουλείας.

 Πάντως είναι φανερό ότι, σε πλήρη αρμονία με τον νέο πτωχευτικό κώδικα, γίνεται μια επαίσχυντη προσπάθεια, εν μέσω πανδημίας, να ποδοπατηθούν κεκτημένα εργατικά δικαιώματα χρόνων, που αποκτήθηκαν με αίμα και αγώνες. Και είναι τόσο επαίσχυντη αυτή η προσπάθεια όσο και ο χρόνος που εφαρμόζεται ,τώρα  που η αγορά εργασίας είναι   και λόγω πανδημίας  καταπονημένη κι οι συνθήκες   αποτρεπτικές για κοινωνικές αντιδράσεις.

Αυτοί  είναι, Έλληνες οι καιροί που έρχονται. Αμφίβολοι , απρόβλεπτοι, επικίνδυνοι , προδοτικοί και το μέλλον κουρελιασμένο σε μια άκρη κλαίει.

Κι ευχή να μην υπάρξουν αυτοί που  θα φορέσουν ευχαρίστως τις αλυσίδες, μη και  χάσουν την υποτιθέμενη βολή τους.

ΕΛΕΝΗ  ΜΑΝΙΩΡΑΚΗ  -ΖΩΙΔΑΚΗ

(δασκάλα- λογοτέχνις)