Τροποποίηση Συντάγματος: Μάθημα δημοκρατικής νομιμότητας

Αντισυνταγματική η τροποποίηση της ρύθμισης για τον ορισμό αντιδημάρχων στις νησιωτικές δημοτικές κοινότητες μετά τη διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών

Το Γ' Τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας με την 2037/2021 απόφασή του έκρινε αντίθετη προς το Σύνταγμα τη διάταξη του άρθρου 5, παρ. 2, περίπτωση στ' του Ν. 4623/2019, ο οποίος άρχισε να ισχύει από τις 9/8/2019, με την οποία τροποποιήθηκε η ρύθμιση του άρθρου 207, παρ. 1, του Ν. 3852/2010, όπως ίσχυε κατά τον χρόνο των εκλογών, το οποίο πρόβλεπε ότι «στις νησιωτικές δημοτικές κοινότητες – που εκτείνονται στην περιφέρεια ενός νησιού – οι οποίες είχαν οριστεί στο σύνολό τους μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, ορίζεται αντιδήμαρχος ο δημοτικός σύμβουλος που έχει εκλεγεί στην εκλογική περιφέρεια της Δημοτικής Κοινότητας, ανεξάρτητα της δημοτικής παράταξης στην οποία ανήκει, με μόνη επιφύλαξη ότι, εφόσον ανήκει σε παράταξη άλλη από αυτή του δημάρχου, η παράταξή του δεν αντιταχθεί στον ορισμό του σύμφωνα με το άρθρο 59, παρ. 1, του Ν. 3852/2010».

*Γράφει ο Ευριπίδης Κουκιαδάκης.

Με την ανωτέρω απόφαση του Δικαστηρίου κρίθηκαν ειδικότερα τα εξής: «Με την επίδικη διάταξη του άρθρου 5, παρ. 2, περίπτωση στ' του Ν. 4623/2019, καθ' ο μέρος αυτή καταλαμβάνει τον ορισμό αντιδημάρχων στις νησιωτικές Δημοτικές Κοινότητες κατά την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου 2019 δημοτική περίοδο, ο νομοθέτης επεμβαίνει, μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και μάλιστα σε χρόνο κατά τον οποίο έχουν ήδη εξαχθεί τα εκλογικά αποτελέσματα, στην ανάδειξη οργάνου διοίκησης Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την οποία είχε εξαρτήσει η ισχύουσα κατά τον χρόνο των εκλογών ρύθμιση από το εκλογικό αποτέλεσμα σε συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια. Με την επέμβαση, επομένως, αυτή, την οποία δεν προκύπτει ότι υπαγόρευσαν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, μεταβάλλεται εκ των υστέρων το πλαίσιο άσκησης του κατοχυρούμενου στο άρθρο 5 του Συντάγματος δικαιώματος του "εκλέγειν" και του "εκλέγεσθαι" και νοθεύεται η εκφρασθείσα θέληση των εκλογέων των νησιωτικών Δημοτικών Κοινοτήτων, η οποία διαμορφώθηκε κατά συνεκτίμηση, εκτός άλλων, και της νομοθετικής πρόβλεψης περί ορισμού στις εν λόγω κοινότητες ως αντιδημάρχου τού εκλεγέντος στην οικεία εκλογική περιφέρεια δημοτικού συμβούλου, ανεξαρτήτως του αν έχει αυτός εκλεγεί με τον επιτυχόντα ή με άλλο εκλογικό συνδυασμό.

Με τα δεδομένα, επομένως, αυτά, η επίδικη διάταξη, καθ' ο μέρος προβλέπεται η άμεση εφαρμογή της, παραβιάζει τις αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού και της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης του λαϊκού φρονήματος, που διέπουν και τις εκλογές για την ανάδειξη των Αρχών των Οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και απορρέουν από τα άρθρα 1 παρ. 1 και 2, 4 παρ. 1, 5 παρ. 1, 51 παρ. 3, 52 και 102 του Συντάγματος».

Η κρίση αυτή του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας, η οποία πέρασε απαρατήρητη από τα κεντρικά μέσα ενημέρωσης, δικαιώνει τις απόψεις που εκφράσαμε κατά τη συνεδρίαση εκλογής του προεδρείου και των Επιτροπών του Δημοτικού Συμβουλίου, επισημαίνοντας έγκαιρα τους κινδύνους που εγκυμονούσε η ευλαβική προσήλωση της δημοτικής Αρχής στην πιστή εφαρμογή των βολικών για τη μειοψηφία αντισυνταγματικών και ακραία αντιδημοκρατικών διατάξεων της αντιμεταρρύθμισης Θεοδωρικάκου.

Μάταια και για μεγάλο χρονικό διάστημα επιδιώξαμε τον διάλογο, τη συνεννόηση και τις ευρύτερες συνεργασίες, επισημαίνοντας με κάθε αφορμή τον κίνδυνο να μπει σε δικαστικές περιπέτειες ο Δήμος σε περίπτωση προσφυγής λόγω της παράνομης συγκρότηση των Επιτροπών. Οι κυρίαρχες δυνάμεις της μειοψηφικής δημοτικής Αρχής, διαφυλάττοντας τα «όσια και τα ιερά» της φυλής, απέτρεπαν κάθε πρωτοβουλία ή και σκέψη ακόμη για ουσιαστικό διάλογο και προγραμματικές συμφωνίες, με στόχο τη συγκρότηση νέας προγραμματικής πλειοψηφίας που θα εξασφάλιζαν ισχυρή πλειοψηφία στη δημοτική Αρχή.

Η παραπάνω απόφαση, αν επικυρωθεί από την Ολομέλεια του ΣτΕ στην οποία παραπέμπεται, προδιαγράφει την πορεία της προσφυγής των πέντε παρατάξεων που εκκρεμεί κατά της αποφάσεως της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ηρακλείου, για την ίδρυση της μονομετοχικής «Ηράκλειο Α.Ε.», από την οποία υποκαθίσταται το Δημοτικό Συμβούλιο και εν πολλοίς και η ίδια η δημοτική Αρχή.

Αθεράπευτα ρομαντικός, θέλω να πιστεύω ότι μετά την έκδοση της παραπάνω αποφάσεως και ιδίως ενόψει της επανεκλογής προεδρείου και Επιτροπών τον προσεχή Ιανουάριο – με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευθύνη όλων μας απέναντι στους πολίτες, την πόλη, τη δημοκρατία και συνταγματική νομιμότητα – θα είμαστε όλοι πιο προσεκτικοί.

Το ανώτατο Δικαστήριο έστειλε σε όλους μας, κυρίως δε στα εφησυχασμένα και συμβιβασμένα όργανα της Αυτοδιοίκησης, ηχηρό μήνυμα: «Η επίδικη (παραπάνω) διάταξη (ως και κάθε όμοιά της) παραβιάζει τις αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού και της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης του λαϊκού φρονήματος». Το μήνυμα αυτό, έστω και αν δεν είναι αμετάκλητο, δεν αξιολογεί το σύνολο των διατάξεων του Ν. 4623/2019 και δεν μπορεί να αγνοηθεί χωρίς συνέπειες για τους βασικούς αποδέκτες του, όσους δηλαδή αξιοποιούν με υπέρμετρο «τσαμπουκά» τις «ευεργετικές» αυτές διατάξεις, με την ελπίδα ότι δε θα εκδοθεί απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ πριν από τη λήξη της τραυματικής αυτής θητείας.

* Ο Ευριπίδης Κουκιαδάκης είναι επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «ΣΥΝ-Εργασία για το Ηράκλειο».

Πηγή: neakriti