Την παράταση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ για δύο χρόνια και τη συνέχιση της λειτουργίας μίας λιγνιτικής μονάδες μέχρι το 2028 αυξάνοντας παραλλήλως την εξόρυξη του λιγνίτη κατά 50%, ώστε να μειωθεί βραχυπρόθεσμα η εξάρτηση από το φυσικό αέριο, προανήγγειλε από την Κοζάνη κατά την τελετή των εγκαινίων του φωτοβολταϊκού πάρκου των ΕΛΠΕ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση προσαρμόζει τον εθνικό σχεδιασμό ώστε η χώρα να αυξήσει την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη και να μειώσει την εξάρτηση από το φυσικό αέριο. Στο πλαίσιο αυτό η νέα μονάδα της ΔΕΗ Πτολεμαίδα 5, η οποία μπαίνει σε πιλοτική λειτουργία το επόμενο διάστημα, θα λειτουργήσει ως λιγνιτική πιθανότατα έως το 2028 (από το 2025 που ήταν ο στόχος) ενώ δεν απέκλεισε αν χρειαστεί να παραταθεί και η λειτουργία των μονάδων του Αγίου Δημητρίου και της Μελίτης, οι οποίες είχαν σχεδιαστεί να κλείσουν το 2023.
Αναφερόμενος στον λιγνίτη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ότι η αύξηση της εξόρυξης λιγνίτη δεν ανατρέπει στο ελάχιστο τον σχεδιασμό για την πράσινη μετάβαση, ούτε αλλάζει τα πραγματικά δεδομένα για τον λιγνίτη.
«Είναι τουλάχιστον προκλητικό να χύνουν κάποιοι κροκοδείλια δάκρυα. Κάποιοι κλαίνε για τον λιγνίτη όταν δεν έκαναν ουσιαστικά τίποτα για να προετοιμάσουν την περιοχή για τη μέρα μετά το λιγνίτη. Ο λιγνίτης είναι ακριβός και ρυπογόνος. Υπό κανονικές συνθήκες πολύ ακριβότερος από το φυσικό αέριο. Πάντα ακριβότερος από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας λόγω των πολύ υψηλών δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων. Και έπρεπε να συμβεί ένας πόλεμος αυτού του μεγέθους που οδήγησε το φυσικό αέριο σχεδόν σε δεκαπλάσια τιμή για να γίνει προσωρινά -το τονίζω- προσωρινά πιο φθηνή η παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη», τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Σε μία αχαρτογράφητη συγκυρία η πολιτική μας οφείλει να είναι ευέλικτη. Και οι όποιες μικρές, διορθωτικές παρεμβάσεις γίνουν στο Εθνικό Σχέδιο Ενέργειας και Κλίματος, σε καμία περίπτωση -θα το τονίσω αυτό- δεν θα θέσουν σε αμφισβήτηση τους φιλόδοξους στόχους που έχουμε θέσει για τη μείωση των εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου κατά 55% το 2030 και βέβαια την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050», υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Ναι, για την επόμενη διετία σίγουρα είναι λογικό να αυξήσουμε την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη, μεγιστοποιώντας, αυξάνοντας κατά 50% την εξόρυξή του ώστε να μειώσουμε βραχυπρόθεσμα την εξάρτησή μας από το φυσικό αέριο. Αυτό είναι ένα προσωρινό μέτρο», επισήμανε.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν σε συνάρτηση με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και ανάλογα με την πορεία των τιμών. Όπως δήλωσε το διεθνές οικονομικό περιβάλλον επιβάλλει αναπροσαρμογές σε όλες τις στρατηγικές χωρίς όμως να ανατρέπει το σχέδιο του ΕΣΕΚ και την πορεία της χώρας στην οικονομία του μηδενικού άνθρακα αλλά και τις δράσεις του προγράμματος για την δίκαιη μετάβαση που αποτελεί την βάση του σχεδίου της απολιγνιτοποίησης.
Με αφορμή το νέο σχεδιασμό, ο Πρωθυπουργός δήλωσε ότι χρειάζεται να αποδομηθούν δύο μύθοι. Ο πρώτος όπως είπε, είναι η δήθεν βίαιη απολιγνιτοίηση και ο δεύτερος ότι θα υπάρχει πάντα διαθέσιμος λιγνίτης. Ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι η απολιγνητοποίηση έχει ξεκινήσει από το 2010 με σταδιακή απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων και ότι η αντιπολίτευση που σήμερα γκρινιάζει είχε μειώσει κατά 50% την λιγνιτική παραγωγή έως το 2019. Κάποιοι κλαίνε με κροκοδείλια δάκρυα είπε ενώ δεν έκαναν τίποτα για να προετοιμάσουν την εποχή για την μετά λιγνίτη εποχή.
Όπως αναφέρθηκε σε αυτή την συγκυρία ο λιγνίτης είναι συγκυριακός φθηνότερος λόγω της εκτίναξης των τιμών του φυσικού αερίου ώστε να καλυφθούν οι τρύπες που γεννιούνται στο ενεργειακό σύστημα της χώρας σε περίπτωση ακραίων σεναρίων επάρκειας. «Η πολιτική μας χρειάζεται να είναι ευέλικτη χωρίς όμως να ξεχνά το κέντρο προσανατολισμού που είναι η ενεργειακή μετάβαση και η ανάπτυξη των τεχνολογιών των ΑΠΕ και χωρίς οι αλλαγές αυτές να γίνουν σε βάρος του ΕΣΕΚ».