Την ώρα που ο δήμος Μαλεβιζίου παραμένει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας δυο χρόνια μετά τη φονική κακοκαιρία του Οκτωβρίου του 2022, το ξημέρωμα της 1ης Σεπτεμβρίου, βρήκε τις «κόκκινες» περιοχές ανοχύρωτες στην πρώτη δυνατή βροχή.
Της Κορίνας Καφετζοπούλου
Οι κάτοικοι του Παλαιοκάστρου τρομοκρατημένοι λίγο μετά τις 6.00 το πρωί πετάχτηκαν από τα κρεβάτια τους από τον θόρυβο του ορμητικού χειμάρρου. Στο πέρασμά του παρέσυρε προς τη φυσική πορεία στη θάλασσα τόνους φερτών υλικών παρασέρνοντας τρία οχήματα μέρος της παραλίας και εξοπλισμό. Ήταν τόσο μεγάλες οι ποσότητες που η θάλασσα άλλαξε χρώμα και έγινε καφέ μέχρι τον οικισμό «Θησέα» ενώ τα καλάμια έφτασαν μέχρι την παραλία της Αμμουδάρας. Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύματα σε μια τουριστική περιοχή με τόσους κατοίκους και ξένους επισκέπτες. Αν αυτός ο όγκος νερού έπεφτε στις 10 το πρωί κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να γινόταν. Διότι την ίδια αποκαλυπτική εικόνα την έχουν δει ξανά οι κάτοικοι πριν δύο χρόνια. Όπως έχουν δει ότι από τότε μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει κανένα έργο στην περιοχή για την προστασία τους. Αλλά και τα προηγούμενα πολλά χρόνια επίσης δεν έγινε κανένα έργο, αν και πολλές φορές έχει βρεθεί στη δίνη της κακοκαιρίας το Παλαιόκαστρο. Οι κάτοικοι κατ' επανάληψη θέτουν επί σειρά ετών τα ίδια αιτήματα. Σε εκκρεμότητα με πολλές δημοτικές αρχές το αποχετευτικό- αντιπλημμυρικό ζήτημα. Κάθε φορά γίνονται μελέτες και μετά από κάθε αλλαγή δημοτικής αρχής χρειάζεται να επικαιροποιηθούν . Στο ενδιάμεσο γίνονται «μπαλώματα» που επιδεινώνουν το πρόβλημα όπως ασφαλτοστρώσεις που υπερύψωσαν το ύψος του δρόμου σε σχέση με τις κατοικίες ή κατατίθενται προτάσεις που δεν χρηματοδοτούνται. Το Παλαιόκαστρο αναγνωρίστηκε ως οικισμός το 1986 και έγινε η α΄ και β΄ φάση της πολεοδόμησής του. Η τρίτη φάση απαιτούσε την οριοθέτηση του ρέματος που τελικά πήρε ΦΕΚ το 2016. Από τότε μέχρι σήμερα οι κάτοικοι αναμένουν να δουν την 'Οριοθέτηση και Διευθέτηση τμήματος ρέματος περίπου 900 μ. από την παραλία", ( ύπ άριθ΄ 299 / 23/3/2016). Την ίδια ώρα τόνοι μπαζών προωθούνταν προς το «σημείο μηδέν» του Παλαιοκάστρου που είναι στην αρχή του φαραγγιού, όπου συναντιούνται δυο ρέματα κάτω από τους πελώριους και κοφτερούς βράχους. Όλα αυτά κατά καιρούς καταγγέλονται από τους τοπικούς φορείς της περιοχής. Δεν είναι τίποτα κρυφό. Οι δημοσιογράφοι τέτοιες καταστάσεις συνηθίζουμε να τις περιγράφουμε ως "θέατρο του παραλόγου". Δυστυχώς όμως πρόκειται για την "κανονικότητα" όπου κανείς δεν βρίσκει το δίκιο του και ο χρόνος χάνεται, ώσπου στο τέλος εξαντλείται και έρχεται η αγανάκτηση.
Οργισμένοι οι κάτοικοι
Οι κάτοικοι επιτίθενται λάβροι κατά της δημοτικής αρχής. Ενδεικτική η ανοικτή επιστολή της κας Λένας Παπαδάκη, που σε βίντεο κατέγραψε συγκλονιστικές εικόνες με τα χειμαρρώδη νερά. «Δεν είμαστε διατεθειμένοι να παραμείνουμε αδρανείς θεατές αυτής της εγκληματικής αδιαφορίας. Οι ζωές μας δεν είναι στατιστικά στοιχεία, ούτε μπορούν να μετρηθούν με αριθμούς και αναβολές. Απαιτούμε δράση, απαιτούμε λύσεις, απαιτούμε να προστατεύσετε το Παλαιόκαστρο, όπως είστε υποχρεωμένοι να κάνετε. Η υπομονή μας εξαντλήθηκε. Το ίδιο και η εμπιστοσύνη μας σε εσάς. Τώρα είναι η ώρα για πράξεις, πριν είναι πολύ αργά».
Η πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της
Την ίδια ώρα η δημοτική αρχή ζητά από την πολιτεία να θωρακίσει τις πληγείσες περιοχές διότι φαντάζει ανήμπορη ελλείψει πόρων και ανθρώπινου δυναμικού. Χαρακτηριστικές οι δηλώσεις που έγιναν από τον δήμαρχο Μαλεβιζίου, Μενέλαο Μποκέα εκείνη την ημέρα για τις πιέσεις που ασκούνται προς τα αρμόδια υπουργεία αλλά και τα μέσα που υπάρχουν στην αυτοδιοίκηση για να αντιμετωπίσει τις παθογένειες δεκαετιών. Όμως για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, για όλα τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, Πολιτικής Προστασίας ακόμα και για την τήρηση των κανόνων της δόμησης σε όποια ολέθρια ανθρώπινα λάθη έγιναν στο παρελθόν και τώρα πληρώνονται, υπεύθυνες είναι οι κυβερνήσεις, ο Δήμος και η Περιφέρεια. Έτσι μένει διαχρονικά επίκαιρη η ιπποκράτειος ρήση: «Ασφάλεια εστί το προνοείν και προλαμβάνειν. Το δε προνοείν και προλαμβάνειν κρείττον εστί του θεραπεύειν». «Ασφαλές είναι το να προνοείς και να προλαμβάνεις. Το να προνοείς, δε, και να προλαμβάνεις είναι καλύτερο από το να θεραπεύεις».
Πιέζουν όλοι για άμεσες λύσεις
Μετά τις νέες καταστροφές που έγιναν στο Παλαιόκαστρο όλοι γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν πλέον άλλα περιθώρια αφού ο χειμώνας είναι μπροστά. Ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστο Τριαντόπουλο ενημερώνοντας τον για τα προβλήματα που προκλήθηκαν και τις επόμενες ημέρες θα γίνει αναλυτική παρουσίαση τόσο των απαραίτητων άμεσων αλλά των οριστικών παρεμβάσεων που έχει ανάγκη ο οικισμός. Επαφές είχε και με το ΥΠΕΣ. Στο τελικό στάδιο η ανάθεση της μελέτης για το φράγμα ανάσχεσης Υπενθυμίζεται ότι ο Δήμος Μαλεβιζίου μόλις πριν λίγους μήνες έλαβε χρηματοδότηση ύψους 850.000 ευρώ για την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από την πλημμύρα του Οκτωβρίου του 2022. Υπήρχε καθυστέρηση από το ΥΠΕΣ καθώς δόθηκε προτεραιότητα στη Θεσσαλία και μετά από νέες συνεννοήσεις επαναδιατυποώθηκαν τα αιτήματα που είχαν σταλεί το 2023 και τέσσερις χρηματοδοτήσεις έγιναν μια. Σε αυτή τη χρηματοδότηση έχει προβλεφθεί κονδύλι ύψους 130.000 για την ανάθεση των μελετών για τα φράγματα ανάσχεσης της ευρύτερης περιοχής. Υπάρχει επιπλέον κονδύλι ύψους 50.000 ευρώ για δυο μηχανικούς που θα αναλάβουν έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Σύμφωνα με τον δήμο Μαλεβιζίου, που απάντησε σε σχετικό ερώτημα της Φωνής του Μαλεβιζίου μέσα στο Σεπτέμβριο θα έχουν υπογραφεί δύο προγραμματικές συμβάσεις με την ΔΑΙΔΑΛΟΣ για να τρέξουν τα έργα. Στο μεταξύ η Τοπική Κοινότητα Γαζίου κηρύχθηκε πάλι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω θεομηνίας καθώς εγκρίθηκε από τη Γ. Γ. Πολιτικής Προστασίας το αίτημα που υπέβαλλε ήδη από την Κυριακή, ο Δήμος Μαλεβιζίου. Η απόφαση ισχύει μέχρι 1η Οκτωβρίου, προκειμένου να διαχειριστεί ο Δήμος την κατάσταση. Επίπλέον θα σταλεί σχετικό αίτημα για χρηματοδότηση των εργασιών αποκατάστασης.
Μεγάλη κινητοποίηση μετά τις καταστροφές σε τρία μέτωπα
Μετά τις καταστροφές πράγματι υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση για τους καθαρισμούς από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες του Δήμου Μαλεβιζίου, την Περιφέρεια Κρήτης, την Πυροσβεστική, το Λιμενικό, αλλά και τους ίδιους τους κατοίκους. Τα μέτωπα ήταν τρία. Στο Παλαιόκαστρο, το Φόδελε και τη Λυγαριά. Στο Παλαιόκαστρο από την πρώτη στιγμή βρέθηκε ο δήμαρχος Μαλεβιζίου, Μενέλαος Μποκέας, ο αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου Νίκος Συριγωνάκης, οι αντιδήμαρχοι Μαλεβιζίου Άρης Σαλούστρος, Φάνης Κοκκινάκης, Μανόλης Βίστης, ο Πρόεδρος της ΜΑΕΔΗΜ Γρηγόρης Περυσινάκης, ο Γενικός Διευθυντής της ΔΕΥΑΜ Γιώργος Κουγιουμουτζάκης, το Τοπικό Συμβούλιο Ροδιάς και ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης Δημήτρης Πιτσικάκης. Από τις έντονες βροχοπτώσεις προκλήθηκαν προβλήματα και στη Λυγαριά αλλά και στο οδικό δίκτυο του Φόδελε, ενώ υπήρξαν ζημιές σε δρόμους εντός των οικισμών, σε αγροτικούς δρόμους καθώς και σε δίκτυα ύδρευσης της ΔΕΥΑΜ. Ο δήμος Μαλεβιζίου ευχαρίστησε την Περιφέρεια Κρήτης, την Πυροσβεστική, την Αστυνομία, τους κατοίκους των περιοχών, αλλά και τους επαγγελματίες για τη συνδρομή τους στην προσπάθεια για άμεση αποκατάσταση των προβλημάτων.
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΜΑΛΕΒΙΖΙΟΥ
