Η Κρήτη αναδεικνύεται και πάλι σε απόλυτη πρωταγωνίστρια της ελληνικής ελαιοκομίας, σύμφωνα με τη νέα, πρωτοποριακή χαρτογράφηση του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία αποτυπώνει για πρώτη φορά με επιστημονική ακρίβεια τις κλιματικές και γεωμορφολογικές συνθήκες κάθε περιοχής της χώρας. Η έρευνα, που παρουσιάστηκε στην «Καθημερινή», καταγράφει τις περιοχές όπου η ελιά μπορεί να καλλιεργηθεί με τον πιο αποδοτικό τρόπο και επιβεβαιώνει κάτι που οι παραγωγοί της Κρήτης γνώριζαν εμπειρικά επί δεκαετίες: το νησί διαθέτει από τις καλύτερες συνθήκες της Ελλάδας.
Το Λασίθι ειδικά καταγράφει τη μέγιστη βαθμολογία (10), όπως και νησιά του Αιγαίου όπως η Κάρπαθος, η Νάξος και η Αμοργός, ενώ η υπόλοιπη Κρήτη κινείται σταθερά σε υψηλές τιμές (8–10). Η δυτική Πελοπόννησος επιβεβαιώνει επίσης τη φήμη της, ενώ εντυπωσιακό εύρημα της μελέτης αποτελεί η υψηλή βαθμολογία (9) περιοχών που δεν έχουν ταυτιστεί ιστορικά με την καλλιέργεια ελιάς, όπως η Καβάλα και η Αιτωλοακαρνανία.
Ο βιοκλιματολόγος Γιάννης Χαραλαμπόπουλος, επικεφαλής της έρευνας, επισημαίνει ότι η χαρτογράφηση αποτελεί ένα εύχρηστο εργαλείο για παραγωγούς και πολιτεία. Μέσα από 11 δείκτες – θερμοκρασίες, παγετούς, βροχοπτώσεις και άλλες παραμέτρους – κάθε περιοχή βαθμολογήθηκε από 0 έως 10. Όπως εξηγεί, «αν έστω και ένας δείκτης είναι 0, η περιοχή θεωρείται απαγορευτική για ελιά». Τα δεδομένα αυτά μπορούν να στηρίξουν δίκαιες ασφαλιστικές πολιτικές, στοχευμένες επιδοτήσεις και πιο ασφαλείς αποφάσεις για νέες φυτεύσεις.
Η έρευνα εξετάζει και γεωμορφολογικούς παράγοντες όπως υψόμετρο, κλίση και προσανατολισμό. Ο συνδυασμός τους με τα κλιματικά δεδομένα δείχνει ότι περίπου το 60% της ελληνικής επικράτειας είναι κατάλληλο για ελαιώνες. Παρ’ όλα αυτά, πολλές από αυτές τις περιοχές δεν αξιοποιούνται πλήρως, καθώς η μελέτη δεν συμπεριλαμβάνει παραμέτρους όπως το κόστος άρδευσης, η γονιμότητα του εδάφους ή η οικονομική απόδοση σε σχέση με άλλες καλλιέργειες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η διάσταση της κλιματικής αλλαγής, που δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί στη μελέτη. Ο κ. Χαραλαμπόπουλος προειδοποιεί ότι τα επόμενα χρόνια ορισμένες κατ’ εξοχήν ελαιοπαραγωγικές περιοχές, όπως η νοτιοδυτική Πελοπόννησος και η Κρήτη, ενδέχεται να δεχτούν πιέσεις από την αύξηση της θερμοκρασίας και τις μεταβολές στα πρότυπα βροχοπτώσεων. Η ελιά χρειάζεται κρύο τον χειμώνα για να ανθοφορήσει, ενώ η χρονική κατανομή της βροχής αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την παραγωγή.
