Στη μέγγενη των προσφυγών τα μεγάλα έργα – Ενστάσεις για το κτήριο Πολιτισμού και την πλατεία στο Τσαλικάκι

Της Κορίνας Καφετζοπούλου

Εξαιρετικά δύσκολη αποδεικνύεται ότι είναι η ανάδειξη των οριστικών αναδόχων για την εκτέλεση των έργων, που εκ των πραγμάτων πάνε πίσω.

Από τη μια η πετρελαϊκή κρίση που έχει αλλάξει τις τιμές και από την  άλλη η μικρή πίτα για τα έργα των ΟΤΑ προκαλεί μεγάλο ανταγωνισμό κι  όλοι ψάχνουν τρόπους για να επιβιώσουν.   

Την  ίδια ώρα  δεκάδες  έργα των δήμων και των περιφερειών είναι πλέον υπό αμφισβήτηση για το αν θα ολοκληρωθούν και άλλα τόσα πότε θα ξεκινήσουν.

Τρανταχτό παράδειγμα δύο μεγάλα έργα της περιοχής που δημοπρατήθηκαν το Δεκέμβριο του 2021,  με το χρονοδιάγραμμα να είναι ασαφές για το πότε θα ξεκινήσουν.

Στην χρονοβόρα διαδικασία της ανάδειξης τους, προστέθηκαν και οι ενστάσεις που κατατέθηκαν ή αλλιώς προδικαστικές προσφυγές από συμμετέχοντες στους  διαγωνισμούς  και εξετάζονται στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ).

Πρόκειται για το έργο του κτηρίου του Πολιτισμού στον παλιό συνεταιρισμό και στο Γάζι, και την ανάπλαση της πλατεία στην Αγία Μαρίνα.

Υπενθυμίζεται ότι αυτά τα δύο έργα δημοπρατήθηκαν με το νόμο 4782/2021 που ψηφίστηκε τον προ περασμένο Μάρτιο και έφερε νέα δεδομένα στα δημόσια έργα αφού οι πρώτοι στη σειρά ανάδοχοι που έχουν δώσει μεγαλύτερη προσφορά σε ποσοστό άνω των 10 ποσοστιαίων μονάδων, στο σύνολο των συμμετεχόντων, καλούνται να δώσουν εξηγήσεις προς τις αναθέτουσες αρχές.

Σε αυτή τη νέα συνθήκη εντάχθηκαν τα δυο μεγάλα έργα με τις οικονομικές προσφορές να κρίνονται «Ασυνήθιστα χαμηλές» και τους μειοδότες να καλούνται να τις τεκμηριώσουν στην Οικονομική Επιτροπή.

Κατά τη διαδικασία που προβλέπει η νομοθεσία διατηρείται το  δικαίωμα της ένστασης μέχρι και την έγκριση του 3ου Πρακτικού, δηλαδή την τελευταία στιγμή, όπως και έγινε.

Πλατεία Αγία Μαρίνα

Η πρώτη ένσταση κατατέθηκε για την ανάπλαση της πλατείας της Αγίας Μαρίνας. Το έργο φέρει επακριβώς τον τίτλο «Βιοκλιματικός εκσυγχρονισμός και ενοποίηση πλατείας Τσαλικακίου και πλατείας Κ. Μουντάκη» είναι προϋπολογισμού 934.000 ευρώ. Όταν δημοπρατήθηκε, προσφορά κατέθεσαν συνολικά 11 εταιρίες. Το  άνοιγμα των προσφορών έγινε λίγο πριν τα Χριστούγεννα όπου διαπιστώθηκε ότι ο μέσος όρος της έκπτωσης κυμαινόταν στο περίπου 30%, με την μεγαλύτερη έκπτωση να κυμαίνεται περίπου στο 44%.

Ενώ είχε προχωρήσει η διαδικασία κατατέθηκε ένσταση στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφορών η οποία εξετάστηκε στις 4 Μαΐου. Η απόφαση αναμένεται τις επόμενες ημέρες όπως και αν θα υπάρξει έφεση.

Κτήριο Πολιτισμού – Παλιός Συνεταιρισμός

Η δεύτερη ένσταση κατατέθηκε για το μεγάλο έργο του κτηρίου Πολιτισμού προϋπολογισμού περίπου 3 εκ. ευρώ που προβλέπεται να γίνει στον παλιό συνεταιρισμό στην καρδιά του Γαζίου.

Το έργο φέρει τον τίτλο «Βιοκλιματικός εκσυγχρονισμός και αλλαγή χρήσης διώροφου κτιρίου νομίμως υφιστάμενου, από αποθήκη σε κτίριο πολιτισμού». Η δημοπρασία του έγινε στις 9 Δεκεμβρίου και προσφορά κατέθεσαν 13 εταιρίες. Ο μέσος όρος της έκπτωσης των μειοδοτών ήταν περίπου 25%, σύμφωνα με τις πληροφορίες.

Ο πρώτος που είχε προκριθεί είχε καταθέσει προσφορά που κυμαίνεται γύρω στο 38%.

Λίγο πριν την ανάδειξη του αναδόχου- κατατέθηκε προδικαστική προσφυγή (αρχές Μαΐου), κατά της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του δήμου Μαλεβιζίου. Συγκεκριμένα η προδικαστική προσφυγή αφορά στην απόφαση με αριθμό 55/2022 (ΑΔΑ 6Χ95ΩΛΣ-ΜΓΔ) της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου. 

Η απόφαση αυτή ελήφθη στις 18 Απριλίου στην εν λόγω επιτροπή όπου είχε εγκριθεί το 2ο πρακτικό για την ανάδειξη προσωρινού αναδόχου μετά από τη διαδικασία τεκμηρίωσης ασυνήθιστα χαμηλών προσφυγών.

 Η προδικαστική προσφυγή έγινε μερικές ημέρες μετά από τη δεύτερη στη σειρά εταιρεία που έχει καταθέσει προσφορά με έκπτωση περίπου 33%.

Το θέμα αυτό απασχόλησε την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου στις 18 Μαΐου.

Η εκδίκαση της απόφασης έχει οριστεί για τις 7 Ιουνίου στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών.

Όπως τα δικαστήρια

Η ανεξάρτητη Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) συστάθηκε με σκοπό την επίλυση των διαφορών που ανακύπτουν κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης των συμβάσεων δημόσιων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, ύστερα από την άσκηση προδικαστικής προσφυγής . Η διαδικασία προσομοιάζει με αυτή των δικαστηρίων καθώς μπορεί να γίνει έφεση κατά της πρώτης απόφασης και να φτάσει η υπόθεση ακόμα και στο ΣΤΕ για να τελεσιδικήσει .

Πάντως από τα επίσημα στοιχεία της Αρχής προκύπτει ότι οι δικαστικές προσφυγές πέφτουν βροχή σε όλη την επικράτεια. Το 2021 εκδόθηκαν 1898 αποφάσεις ενώ το 2022 μέχρι σήμερα 480.

Μπρος πετρελαϊκή κρίση και πίσω εκπτώσεις

Τη δυσμενή θέση που έχουν έρθει όλοι, με την κατάσταση που επικρατεί να βάζει σε πρώτο πλάνο τον απλό πολίτη που δεν βλέπει να γίνονται τα έργα στις γειτονιές, περιέγραψε με γλαφυρό τρόπο ο τ. πρόεδρος και νυν μέλος της διοίκησης του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ) Ζαχαρίας Αθουσάκης.

Οι μικρομεσαίοι επαγγελματίες του κλάδου από την αγορά έχουν να διεκδικήσουν μόνο το 20% του κύκλου εργασιών. Το 80% για έργα άνω των 100 εκ. ευρώ το διαχειρίζονται πέντε μεγάλες εταιρίες στη χώρα που δίνουν εκπτώσεις μέχρι 7%, όπως είπε.

 Τα μικρά έργα των δήμων και των Περιφερειών τα διαχειρίζονται οι μικρές εταιρείες σε αυτό το 20% που έχει απομείνει.

Τα έργα των ΟΤΑ είναι κατά μέσο όρο κάτω από 5 εκ. ευρώ ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρξουν και έργα μεγαλύτερου προϋπολογισμού. Οι εκπτώσεις που δίνονται συνήθως είναι μεγάλες και ο ανταγωνισμός τεράστιος αν και με το ξέσπασμα της πετρελαϊκής κρίσης το ποσοστό των εκπτώσεων μειώθηκε.

Μέσα σε αυτό το θολό τοπίο οι μικροί προσπαθούν να επιβιώσουν και γίνεται «σφαγή» για τα μικρά έργα και στο τέλος «βγάζουμε τα μάτια μας αναμεταξύ μας» είπε χαρακτηριστικά, όταν ρωτήθηκε για το τι ακριβώς συμβαίνει με τις προδικαστικές προσφυγές. Το ένα θέμα λοιπόν που προκύπτει είναι αυτό, που επηρεάζει άμεσα την έναρξη των έργων.

 Το άλλο θέμα είναι ότι για τα έργα που δημοπρατήθηκαν και ξεκίνησαν πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία τώρα με τις διαρκείς ανατιμήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν δύο τινά. Στο καλό σενάριο να ολοκληρωθούν με μεγάλες καθυστερήσεις. -όλα τα συμβασιοποιημένα έργα έχουν χάσει σημαντικό χρόνο προόδου καθώς οι ανάδοχοι αναμένουν τις εξελίξεις-  στο κακό σενάριο ακόμα και να διαλυθούν οι συμβάσεις.

 Μάλιστα ο κ. Αθουσάκης επικαλέστηκε πρόσφατη γνωμοδότηση (13-04-22) της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων που με την εφαρμογή της επιλύει τα προβλήματα των κτυπημένων έργων των Δήμων, Περιφερειών, και Οργανισμών. Κι αυτό διότι στα έργα με τις εκπτώσεις του 45% έως 55% υπάρχει περίσσευμα πιστώσεων για να διατεθεί μέρος αυτών προς ολοκλήρωση των έργων.

Όταν δηλαδή το Τεχνικό Δελτίο Έγκρισης κάποιου έργου κερδίζει με την έκπτωση της δημοπρασίας τα μισά χρήματα, να τα χρησιμοποιεί για την ολοκλήρωσή του.

 Σύμφωνα με την γνωμοδότηση της ΕΑΔΗΣΥ:
 Επιτρέπεται η συμπληρωματική σύμβαση του 15% ή και έως το 50%, με περιεχόμενο νέες τιμές στις ανατιμήσεις των συμβατικών κονδυλίων λόγω πανδημίας, ενεργειακής κρίσης και πολέμου Ουκρανίας, και μάλιστα εάν σε κάποιο κονδύλιο η αναθεώρηση μέχρι σήμερα δεν καλύπτει την ανατίμηση να δίδεται συμπληρωματική τιμή.

Εάν το παραπάνω δεν είναι εφικτά λόγω μη εξεύρεσης πίστωσης δυνατότητα λύσης της σύμβασης έστω και δικαστικά (συνηγορία της γνωμοδότησης για θετική έκβαση κάθε προσπάθειας λύσης σύμβασης).

Αυτή η γνωμοδότηση αλλάζει τα δεδομένα, σημείωσε ο ίδιος, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση πρέπει να βρει λύσεις για την στήριξη των μικρών εταιρειών από τα ποσά που προκύπτουν από τις εκπτώσεις για τη συνέχιση των έργων. Σε διαφορετική περίπτωση να μην απορεί κανείς αν ξεκινήσουν να διαλύονται οι συμβάσεις η μία μετά την άλλη σε όλη τη χώρα, με ότι αυτό συνεπάγεται στο αρνητικό πρόσημο που θα ακολουθεί τους αιρετούς που πασχίζουν να δείξουν έργο. Ο ίδιος σημείωσε με έμφαση ότι η συνάντηση που έγινε στις αρχές Μαΐου με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνο Αχ. Καραμανλή και τους εκπροσώπους των εργοληπτικών οργανώσεων δυστυχώς δεν επιλύει τα προβλήματα της εκτέλεσης των έργων Δήμων, Περιφερειών και Οργανισμών που λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού των 500 μικρομεσαίων εταιρειών και 2500 ενεργών ατομικών επιχειρήσεων οδηγήθηκαν στο 95% τουλάχιστον των έργων αυτών εκπτώσεις από 45% έως 50% και έχουν να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα που προαναφέρθηκαν.

Πρώτη δημοσίευση Φωνή του Μαλεβιζίου 26-05-2022