Ταξιδεύοντας στο Σινά…..-Του Ηρακλή Πυργιανάκη
Δεύτερο ταξίδι στην Αίγυπτο μετά από 30 χρόνια περίπου και πρώτη φορά επίσκεψη στο Σινά. Διαβάζοντας και έχοντας γνώση της δυσκολίας ενός ταξιδιού στο μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, ιδιαιτέρως τα παλαιότερα χρόνια, όπου γινόταν από Κρήτη προς Αίγυπτο με ιστιοφόρα καράβια και στη συνέχεια με καμήλες και μπορούσε να διαρκέσει έως και δύο μήνες, ξεκινήσαμε μία παρέα από 18 άτομα, φίλοι και συγγενείς, όχι με καράβια και καμήλες, αλλά με αεροπλάνο και λεωφορείο.
Η πρώτη εντύπωση είναι ότι πολλά έχουν αλλάξει και αλλάζουν στην Αίγυπτο με ταχύτατους ρυθμούς. Έργα υποδομών, εργοτάξια για κατασκευή νέων πόλεων και συγκοινωνιακά έργα που δύσκολα μπορείς να συναντήσεις σε άλλο κράτος. Η έρημος καλλιεργημένη πλέον, αφού έχουν εκτρέψει τον Νείλο σε διάφορες κατευθύνσεις. Ο τουρισμός είναι πλέον από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας
της Αιγύπτου, παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομία. Ξενοδοχεία χτίζονται μαζί με την ανάπτυξη της γεωργίας, κάνοντας τον τουρισμό δεύτερο στη σειρά στα έσοδα του Κράτους, με πρώτο τα έσοδα από τα τέλη διέλευσης των καραβιών από τη διώρυγα του Σουέζ.
Διασχίζοντας τη Χερσόνησο του Σινά μία απόσταση 430 χιλιομέτρων και αφού προηγουμένως περάσαμε τη διώρυγα του Σουέζ από υπόγεια σήραγγα 12 χιλιομέτρων, το τοπίο μπροστά μας είναι άνυδρο, δεν υπάρχει βλάστηση, γρανιτένια βουνά στον ορίζοντα και αριστερά να προβάλει τη θάλασσα. Τα μόνα στοιχεία που σου δίνουν την αίσθηση της ζωής είναι η κίνηση των αυτοκινήτων. Εμείς για λόγους ασφάλειες συνοδευόμασταν από αστυνομικά αυτοκίνητα και στο πούλμαν υπάρχει και οπλισμένος αστυνόμος. Συχνές συστάσεις για έλεγχο από αστυνομία και στρατό, υπάρχει ο φόβος του σαμποτάζ από παρακρατικούς και αυστηροί έλεγχοι για διακίνηση ναρκωτικών. Μετά από 5 ώρες φτάσαμε στο γυναικείο ελληνικό μοναστήρι της Ραιχούς, μία μονή σε όαση με μικρή βλάστηση στο πουθενά τριγύρω βουνά εντελώς γυμνά σε αυτό το μοναστήρι ζούνε 7 καλόγριες. Ο γυναικείος μοναχισμός εδώ έχει άλλη διάσταση. οι μοναχές μας ξεναγούν στο μοναστήρι. Δεν χρειάζεται πολύ να καταλάβεις τις δυσκολίες διαβίωσης σε ένα τόπο όπου απέχει εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ελλάδα και, όμως, εδώ όχι μόνο μιλάνε την Ελληνική γλώσσα αλλά και η λειτουργία και τα βιβλία και η μικρή έκθεση που έχουν είναι στην Ελληνική αλλά και η φιλοξενία και η ευγένεια σου θυμίζουν Ελλάδα.
Συνεχίζοντας το ταξίδι στην έρημο, σε λίγο φτάνουμε στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης. Το Μοναστήρι, γνωστό από αγιογραφίες και αφηγήσεις, σου φέρνει στη μνήμη γνωστό πίνακα του Θεοτοκόπουλου πού φυλάσσεται στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.Αριστερά και δεξιά τεράστια γρανιτένια βουνά και στο βάθος η Όαση του Μοναστηριού, του πρώτου στην ιστορία των χριστιανικών Μοναστηριών.
Τοίχη υψωμένα σε μεγάλο ύψος προστατεύουν το μοναστήρι, η μικρή είσοδος που περνάς σκυφτός με διπλές πόρτες από την εποχή του Ιουστινιανού. εισερχόμαστε στην αυλή του Μοναστηριού. Όλη η αυλή έχει χτιστεί, μόνο οι μικροί δρόμοι είναι αδόμητοι, υπάρχουν 21 εκκλησίες σε μία πολύ μικρή έκταση και ένα τζαμί κτισμένο δίπλα ακριβώς από το ναό της Αγίας Αικατερίνης. Το καμπαναριό και ο μιναρές συναγωνίζονται ποιο θα ξεπεράσει σε ύψος το ένα το άλλο, σαφέστατα υπερέχει το καμπαναριό και σε ύψος αλλά και σε καλαισθησία. Το καμπαναριό χτίστηκε ξανά το 1871 και περιέχει 9 καμπάνες διαφορετικού μεγέθους, που παραχωρήθηκαν στη Μονή από τους Τσάρους της Ρωσίας.
Εισερχόμαστε στο Ναό από την κύρια και μοναδική είσοδο, ξύλινες πόρτες ανάγλυφες κατασκευασμένες από την εποχή του Ιουστινιανού, τεράστιες σε μέγεθος, θυμίζουν στην όψη της κύριας εισόδου της πόρτας της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη και τις οποίες κατασκεύασε ο ίδιος ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός. Ο ναός βασιλικού ρυθμού μεγαλοπρεπής με έξι γρανιτένιες κολώνες σε κάθε πλευρά που μέσα τους έχουν εναποτεθεί λείψανα από τους δώδεκα Αποστόλους. Η οροφή ξυλόγλυπτη, εντυπωσιακή και αυτή από την ίδια εποχή. Από την οροφή αυτή κρέμονται εντυπωσιακοί πολυέλαιοι, δωρεά αυτοκρατόρων και βασιλέων της ένδοξης εποχής του Βυζαντίου. Το δάπεδο μαρμάρινο με πολύχρωμα μάρμαρα που σου φέρνουν στο μυαλό μνήμες από τα χαλιά και τα δάπεδα της ελληνιστικής και Ρωμαϊκής εποχής.
Το τέμπλο πανέμορφο, κατασκευασμένο από κρητικούς ξυλόγλυπτες τον 17ο αιώνα, δώρο του Κρητικού Πατριάρχη, Κοσμά. Στο ιερό κυριαρχεί το μοναδικής σπουδαιότητας ψηφιδωτό που κοσμεί την θολωτή οροφή παριστάνοντας την Μεταμόρφωση του Σωτήρος κατασκευασμένο το 542 μΧ και αποτελείται από 500000 ψηφίδες.
Στη συνέχεια και πίσω από το ιερό, οδηγηθήκαμε στο παρεκκλήσι της Καιόμενης Βάτου, στο οποίο να σημειωθεί ότι η είσοδος επιτρέπεται μόνο με ειδική άδεια και βγάζοντας τα παπούτσια, όπως έκανε και ο Μωυσής. Ένα ασημένιο αστέρι στο δάπεδο σηματοδοτεί το ακριβές σημείο όπου ο Μωυσής άκουσε την φωνή του Θεού.
Πίσω, στην εξωτερική πλευρά του Ιερού στα ανατολικά, υπάρχει και σήμερα η Ιερή Βάτος, που περιγράφεται στην Παλαιά Διαθήκη. Ένα φυτό περισσότερο από 3.500 ετών και φαίνεται να είναι τόσο ζωντανό και φρέσκο, λες και έχει ζωή λίγων ετών. Ο ναός είναι έργο του αρχιτέκτονα του Ιουστινιανού Στεφάνου Ελύσιου, του 6ου αιώνα. Στο Ναό φυλάσσονται και τα λείψανα Αγίων, με το πλέον εντυπωσιακό το χέρι και η κάρα, με χρυσό στέμμα, της Αγίας Αικατερίνης που παραμένει αναλλοίωτο στους αιώνες. Οι δύο λειψανοθήκες είναι δώρα του Μεγάλου Πέτρου και του Τσάρου Αλεξάνδρου του Β' της Ρωσίας.
Το πρωί η καμπάνα χτυπάει στις 4:00 πμ και αμέσως μετά ακούγεται το σήμαντρο. Η λειτουργία είναι κατανυκτική από τους μοναχούς του μοναστηριού σε γλώσσα ελληνική, χαμηλόφωνα, γιατί δεν υπάρχει μεγάφωνο και ηλεκτρισμός. Ο φωτισμός γίνεται από τα καντήλια και τα κεριά. Κατανυκτική ατμόσφαιρα, μας μεταφέρει σε μακρινές εποχές. Αισθανόμαστε ότι ζούμε στον έκτο αιώνα. Η συγκίνηση και ο σεβασμός στην ορθόδοξη πίστη είναι διάχυτα σε όλους μας. Η ατμόσφαιρα είναι μυσταγωγική, ζούμε μοναδικές στιγμές, σε ένα από τα πλέον Ιερά μέρη της χριστιανοσύνης. Μην ξεχνάμε ότι εδώ, σε αυτή την περιοχή, γεννήθηκε ο μονοθεϊσμός και εδώ αναφέρονται οι τρεις μεγαλύτερες θρησκείες ιουδαϊσμός χριστιανισμός και μουσουλμανισμός.
Στο ναό, σε όλη τη διάρκεια της λειτουργίας, κυριαρχεί η μορφή του Δικαίου του μοναστηριού του Πορφυρίου, Κρητικού στην καταγωγή από τη Σητεία, που μας φιλοξενεί στο μοναστήρι. Πρωινό παίρνουμε στον ξενώνα του μοναστηριού και στη συνέχεια έχουμε ξενάγηση του μοναστηριού από τον πατέρα Πορφύριο.
Εντυπωσιακό το όλο συγκρότημα του Μουσείου, μοναδικό στον κόσμο. Εδώ φυλάσσονται πάνω από 2.500 εικόνες με τις πλέον εντυπωσιακές, η εικόνα του Ιησού Χριστού του Παντοκράτορα του 6ου αιώνα που είναι η πρώτη απεικόνιση του Χριστού εγκαυστικής τέχνης που τον παρουσιάζει με δύο πρόσωπα το ένα μισό αυστηρό και επιβλητικόΔίκαιο Κριτή και το άλλο μισό γαλήνιο και πράο Εύσπλαχνος Κριτής απείρου κάλλους και αισθητικής, εδώ φυλάσσεται και οΑχτιναμές με την ιδιόχειρη υπογραφή του Μωάμεθ για την προστασία της μονής του Σινά, από τα ιερότερα αντικείμενα της μουσουλμανικής θρησκείας
Μεταφερθήκαμε στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού με τα χιλιάδες βιβλία θρησκευτικού περιεχομένου και όχι μόνο.Αντίγραφο του κώδικα του Σινα
ιερά κείμενα, Ευαγγέλια, φιλοσοφικά, ιστορικά, αστρονομικά η ανθρώπινη γνώση φυλάσσεται εδώ. Η βιβλιοθήκη χτίστηκε το 1930 και το 1942 είναι η δεύτερη σε σπουδαιότητα βιβλιοθήκη στον κόσμο , μετά από αυτήν του Βατικανού. Περιέχει περισσότερους από 6000 τόμους και χειρόγραφα και περισσότερες από 3000 περγαμηνές. Ανακαινίσθηκε πρόσφατα και σήμερα είναι σε εξέλιξη εργολαβία για συντήρηση και αποθήκευση των βιβλίων σε ειδικές ανοξείδωτες θήκες. Υπεύθυνος βιβλιοθηκονόμος ο πατέρας Ιουστίνος, Αμερικανός στην καταγωγή, που μιλάει άπταιστα ελληνικά. Πράος και προσιτός, ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση και να σκεφτεί κανείς ότι αποτελεί εξαίρεση, διότι σε ελάχιστες περιπτώσεις έχει παραβιαστεί ο κανόνας ότι όλοι οι μοναχοί της Αγίας Αικατερίνης πρέπει να είναι Έλληνες.
Η επιλογή να χτιστεί το Μοναστήρι στην συγκεκριμένη θέση, προφανώς, ήταν και λόγοι γεοστρατηγικοί. Από εδώ περνάει ο δρόμος προς την ανατολή. Ιράκ- Βαβυλώνα- Περσία- Ινδία κλπ.Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η λειτουργία της ως ορθόδοξο Μοναστήρι είναι αυτόνομη και υπακούει στους Ιερούς κανόνες και στις αποφάσεις των Ιερών Συνόδων. Η μόνη λειτουργική εξάρτηση που έχει είναι ότι ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος, χειροτονείται στο Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων. Ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος είναι ο Δαμιανός που σήμερα προσμετρά 50 χρόνια Αρχιεροσύνης.
Το μεσημέρι στη 13:00μμ ξεκινάμε την ανάβαση στην Ιερά Κορυφή. Οδηγός μας ο πατέρας Πορφύριος. Ευτυχώς ο καιρός είναι σύμμαχός μας έχει λίγα συννεφιά και δεν κάνει ζέστη, οι βεδουίνοι με τις καμήλες τους μας ακολουθούν μήπως κάποιος θελήσει να ιππεύσει καμήλα. Αλλά η αλήθεια είναι, ότι δεν τις χρειαστήκαμε η ανάβαση κράτησε τέσσερις ώρες, με δυσκολότερο μέρος τα τελευταία 750 ανισοϋψή σκαλοπάτια. Ο βαθμός δυσκολίας τεράστιος. Η μία κορυφή διαδέχεται την άλλη, περνάμε μικρά οροπέδια που φέρουν ονόματα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, όπως Προφήτης Ηλίας. Στις 5:00μμ το απόγευμα φτάνουμε στην Ιερά Κορυφή, υψόμετρο στα 2286 μέτρα όπου δεσπόζει ο Ναός του Προφήτη Μωυσή. Χτισμένος και αυτός από τον Ιουστινιανό. Σίγουρα,όμως, έχει υποστεί επεμβάσεις αναστήλωσης και φθορές που προήλθαν από τους κεραυνούς. Τα βουνά είναι γυμνά από βλάστηση εδώ δεν υπάρχει τίποτα, παρά μόνο γρανίτες σε χρώματα γκρι, πράσινο, λευκό. ερυθρό σε όλοτον ορίζοντα, δεν βλέπεις παρά γρανιτένια βουνά. Είναι ίδια με την εποχή του Μωυσή. Την ίδια εικόνα είχε και Αυτός όταν άκουσε τη φωνή του Θεού και έλαβε τις 10 εντολές. Αυστηρές εντολές γραμμένες σε γρανιτένιες πλάκες καταλαβαίνεις την ιστορική στιγμή και τη γέννηση του μονοθεϊσμού. Ανάβουμε ένα κεράκι για τους προγόνους μας και ένα υπέρ υγείας των δικών μας ανθρώπων. ξεκινάμε την κατάβαση τώρα τα πόδια είναι πιο ελεύθερα αλλά χρειάζεται και πολλή προσοχή.
Μετά από τρεις ώρες φτάσαμε στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, κουρασμένοι εξουθενωμένοι αλλά και ικανοποιημένοι που τα καταφέραμε και ανεβήκαμε στην Αγία Κορυφή. Οι άνδρες κοιμηθήκαμε στο ξενώνα της Μονής εντός των τειχών και οι γυναίκες στο γυναικείο ξενώνα έξω από τα τοίχοι . Ξυπνήσαμε στις 4:00 πμγια τη λειτουργία και αμέσως μετά το πρωινό αναχωρήσαμε για το Κάιρο, αφήνοντας πίσω μας τη μοναδική αυτή τοποθεσία, που χαράχτηκε βαθιά στη μνήμη. Ιστορία, θρησκεία και γεωγραφία έχουν εντυπωθεί στο μυαλό όλων.
Ευγνωμοσύνη και πολλές ευχαριστίες στον πατέρα Πορφύριο και στη συνοδεία των 22 μοναχών, που σαν στρατός του Ιουστινιανού φυλάνε Θερμοπύλες και προστατεύουν τα ιερά και όσια των Ελλήνων και των χριστιανών.
Μάιος 2023 Ηρακλής Πυργιανάκης
Αρχιτέκτονας Μηχανικός
