Ανομβρία και δάκος "έπνιξαν" τις ελιές – Μετά βίας 25.000 τόνους ελαιολάδου θα δώσει η Κρήτη

Η κλιματική κρίση και ο δάκος «έπνιξαν» κυριολεκτικά την παραγωγή ελιάς και τους αγρότες. Αν συνεχιστεί η ανομβρία, υποθηκεύεται το μέλλον και της επόμενης χρονιάς, με νέα λειψή παραγωγή και βεβαίως των ελαιοπαραγωγών του νησιού.

Ρεπορτάζ: Χρυσούλα Καλλιγιαννάκη

Σημειώνεται πώς στην Κρήτη έχει ήδη κλείσει 9μηνο χωρίς ουσιαστικές βροχές. Σε ορισμένες μάλιστα περιοχές άνθισαν ήδη πριν την ώρα τους οι ελιές, προμηνύοντας νέα χρονιά ακαρπίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφονται σε ολόκληρη την Κρήτη φέτος η παραγωγή δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 25. 000 τόνους ελαιολάδου, όταν η ελαιοκομική περίοδος 2022-2023 είχε σπάσει τα

«κοντέρ» σε όλη την χώρα, κλείνοντας για την Κρήτη στους 130.000 τόνους. Η απώλεια της παραγωγής ξεπερνά το 80%, όταν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας προέβλεπαν παραγωγή 70.000 τόνων ελαιολάδου. Υπογραμμίζεται πως και η απόδοση του καρπού σε λάδι, λόγω δάκου και ανομβρίας έχει μειωθεί αισθητά την φετινή χρονιά.

Ο πρόεδρος της Ομάδας ελαιοπαραγωγών και Αμπελουργών Κρήτης κ. Πρίαμος Ιερωνυμάκης αρκετά καυστικός, σπεύδει να υποστηρίξει πως οι λανθασμένες αυτές προβλέψεις οδήγησαν στην καταγραφή μιας εικόνα εκτός πραγματικότητας, πλήττοντας τα συμφέροντα των αγροτών.

Ο ίδιος σημειώνει, πως η εικόνα της ακαρπίας φάνηκε από τον Μάιο, όταν στην πλήρη ανθοφορία είχαν με τις λασποβροχές, που κατέστρεψαν την γύρη στα ελαιόδεντρα. Στις πρώιμες περιοχές που οι ελιές πρόλαβαν και έδεσαν προχώρησε η κομπόδεση. «Αυτές θα δώσουν εισόδημα, την παράγωγη των 25.000 τόνων που περιμένουμε στην Κρήτη. Στις υπόλοιπες όμως οι ελιές δεν έδεσαν», λέει με νόημα ο κ. Ιερωνυμάκης.

Ευθύνες 

Ευθύνες όμως επιρρίπτει στις υπηρεσίες της Περιφέρειας και για την δακοπροστασία, υποστηρίζοντας πως το πρόβλημα του δάκου δεν εντοπίστηκε έγκαιρα, ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένους ψεκασμούς στις περιοχές με παραγωγή, αφήνοντας αιχμές για καλύτερη οργάνωση του προγράμματος δακοπροστασίας.

Σύμφωνα με τον γεωπόνο του Δήμου Μαλεβιζίου, υπεύθυνο του προγράμματος δακοκτονίας Παύλο Μαυρικάκη και στο Μαλεβίζι στις περιοχές με χαμηλή παραγωγή ήρθε ο δάκος και τα «σάρωσε» όλα.

Ο ίδιος, σπεύδει να τονίσει πως λόγο της χαμηλής παραγωγής δεν δικαιολογήθηκαν επεμβάσεις για την δακοπροστασία της ελαιοπαραγωγής, σημειώνοντας και την ανάγκη επέμβασης από τους ίδιους τους παραγωγούς. Όπως εξηγεί «το χειρότερο φέτος είναι πως ο δάκος συνέχισε… την δουλειά του, πέρα του Οκτωβρίου που ολοκληρώθηκε η δακοκτονία. Η καλοκαιρία ολόκληρο τον Νοέμβριο ευνόησε τους πληθυσμούς που στην κυριολεξία κατέστρεψε την παραγωγή».

Έτσι όσες ελιές δεν έπεσαν έφτασαν στα ελαιουργεία δίνοντας «βαριά» λάδια με αυξημένα οξέα, σε πολλές περιοχές, όπως στον Κρουσώνα, που έχει ήδη γράψει η Φωνή του Μαλεβιζίου.

Ο κ. Μαυρικάκης μάλιστα μιλά για διαχειριστικό λάθος του ΟΠΕΚΕΠΕ που δεν ζήτησε με την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων από τους παραγωγούς που επιθυμούσαν, να προμηθευτούν και να τοποθετήσουν έγκαιρα τις παγίδες, όπως προβλέπει το μέτρο για τα οικολογικά σχήματα, με επιπλέον μάλιστα ενίσχυση. Σύμφωνα με τον ίδιο θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην δακοπροστασία αν είχαν τοποθετηθεί έγκαιρα

«Δεν έχει κανένα νόημα να βάλεις δακοπαγίδες το Νο έμβριο», υπογραμμίζει.

Χαμένη χρονιά 

Το 2023, που χαρακτηρίστηκε -όχι άδικα- ως μια πολύ δύσκολη χρονιά για τον αγροτικό κόσμο, φεύγει σε λίγες ημέρες με τα προβλήματα να διογκώνονται συνεχώς.

Από την μία οι παραγωγοί έχουν να αντιμετωπίσουν το ολοένα και αυξανόμενο κόστος παραγωγής, επηρεαζόμενο από το «ράλι» στις τιμές της ενέργειας και των λιπασμάτων και από την άλλη ήρθαν αντιμέτωποι με το σκληρό πρόσωπο του ΟΠΕΚΕΠΕ που με αστοχίες και λάθος χειρισμούς στις πληρωμές των ενισχύσεων, επισφράγισαν την «αφαίμαξη» του αγροτικού ει σοδήματος. Ούτε όμως η αυξημένη τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο, φτάνει για να καλύψει τις απώλειες, λόγω της δραματικής μείωσης της φετινής παραγωγής.

«Η χρονιά αυτή είναι χαμένη. Τελείωσε!» λέει με νόημα ο Πρίαμος Ιερωνυμάκης χαρακτηρίζοντας «βουβή» την ζημιά που έχει προκαλέσει η παρατεταμένη ανομβρία στις καλλιέργειες της Κρήτης. «Δεν είναι θορυβώδης όπως οι πλημμύρες της Θεσσαλίας, είναι βουβή ζημιά», λέει. Επιπλέον, όπως συμπληρώνει το «τσεκούρι» στις ενισχύσεις μαζί με την απώλεια παραγωγής θα ξεσπάσει στα αστικά κέντρα.

Ο αντίκτυπος αναμένεται στην τοπική αγορά τις επόμενες ημέρες, εν όψει των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Μέτρα για το νερό 

Σημειώνεται πάντως πως αν συνεχιστεί η ανομβρία η κατάσταση θα είναι πολύ χειρότερη την επόμενη χρονιά με τους παραγωγούς να χτυπούν το «καμπανάκι του κινδύνου».

Μόνο αν βρέξει ασταμάτητα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούμε να ελπίζουμε για παραγωγή λαδιού του χρόνου.

Οι αγρότες στο σύνολό τους λένε πως οι ελιές έχουν υποστεί σοκ, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και ζητούν την λήψη αμέσων στοχευμένων ανταποδοτκών μέτρων αξιοποίησης των υδροφορέων. Ζητούν μελέτες που θα στρέφονται στην αξιοποίηση των υδάτινων πόρων με την δημιουργία φραγμάτων και άλλων έργων και σοβαρών αντιπλημμυρικών έργων υπέρ των αρδεύσεων καθώς στην Κρήτη μόλις το 5% της ελαιοκαλλιέργιας αρδεύεται.