Ο πρώτος «γάμος» ομόφυλων ζευγαριών στην Ελλάδα πριν 15 χρόνια

Χθες ψηφίστηκε στη Βουλή και πέρασε με 176 ψήφους και διευρυμένη στήριξη το νομοσχέδιο για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών καθιστώντας τη χώρα μας την 16η χώρα της ΕΕ και την πρώτη ορθόδοξη, στην οποία αναγνωρίζεται η ισότητα στο πολιτικό γάμο και την τεκνοθεσία.

Όμως μια αναδρομή στο μακρινό παρελθόν μας θυμίζει οι πρώτοι γάμοι ομόφυλων ζευγαριών στη χώρας μας τελέστηκαν στις 3 Ιουνίου του 2008 στην Τήλο από τον τότε δήμαρχο του νησιού Τάσο Αλιφέρη. Εκείνη τη μέρα τελέστηκαν οι γάμοι δύο ομόφυλων ζευγαριών (δυο άντρες και δύο γυναίκες)

Κατά τη διάρκεια της τελετής ο δήμαρχος Τήλου διάβασε στα ζευγάρια γνωμοδότηση του νομικού συμβούλου του Δήμου, στην οποία αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «δεν υπάρχει ρητή αναφορά στον νόμο και το Σύνταγμα με την οποία να απαγορεύεται η τέλεση γάμου μεταξύ ομοφύλων». Μάρτυρες στην τελετή, μέλη των Ομοφυλοφιλικών Οργανώσεων, όπως επίσης εκπρόσωπος του ραδιοσταθμού Στο Κόκκινο, της εφημερίδας «Η Εποχή» και της ΑΚΟΑ (Ανανεωτική Κουμουνιστική Οικολογική Αριστερά).

Ο Δημήτρης Τσαμπρούνης, ο Θέμης Κατσαγιάννης, η Ευαγγελία Βλάμη και η Όλγα-Μαρία Καποδίνη ήταν τα πρόσωπα της επικαιρότητας καθώς η περίφημη τελετή του γάμου τους στην Τήλο ξεσήκωσε θύελλα πολιτικών και όχι μόνο αντιδράσεων.

Ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Σωτήρης Χατζηγάκης κηρύσσει τους γάμους παράνομους και ανυπόστατους, ο Εισαγγελέας Αρείου Πάγου Γεώργιος Σανιδάς παραγγέλνει ποινικές διώξεις, ο εισαγγελέας Ρόδου εγκαλεί τον Τάσο Αλιφέρη για παράβαση καθήκοντος. Οι γάμοι εντέλει ακυρώνονται, όμως τα ζευγάρια θα προσφύγουν το 2018 στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η απόφαση του οποίου ακόμη εκκρεμεί.

Άκυρους έκρινε το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ρόδου τους γάμους ομοφυλοφίλων που είχαν τελεστεί τον Ιούνιο του 2008 στην Τήλο.

Ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Γιώργος Οικονόμου είχε καταθέσει αγωγή κατά των ζευγαριών(δύο άνδρες και δύο γυναίκες) και κατά του δημάρχου Τήλου Τάσου Αλιφέρη και είχε ζητήσει οι γάμοι να κηρυχθούν άκυροι και ανυπόστατοι. Παράλληλα, απορρίφθηκε η αγωγή κατά του δημάρχου.

«Οι γάμοι της Τήλου»: Η ταινία που κατέγραψε τους πρώτους γάμους ομόφυλων ζευγαριών

Μάλιστα ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Παναγιώτης Ευαγγελίδης είχε καταγράψει την τελετή καθώς σε αυτή βασίστηκε η ταινία του «Οι γάμοι της Τήλου». Ήταν, μάλιστα, αυτός που κατέγραψε με την κάμερά του όλη την διαδικασία ώστε να να υπάρχει αρχειακό υλικό για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.

Οι γάμοι ακυρώθηκαν στη συνέχεια από το ανώτατο δικαστήριο αλλά η ιστορία της διεκδίκησης των ίσων δικαιωμάτων για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα είχε γράψει το πρώτο της κεφάλαιο.

Το σκεπτικό του Αρείου Πάγου που απέρριψε τους γάμους αυτούς

Ο Άρειος Πάγος ακύρωσε τους πολιτικούς γάμους που είχαν συναφθεί στο δημαρχείο της Τήλου από ομόφυλα ζευγάρια τον Ιούνιο του 2008. Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι η ενέργεια αυτή εκ μέρους του εισαγγελέα, «δεν αποτελεί επέμβαση στην ιδιωτική ζωή των εν λόγω προσώπων (σ.σ.: του ομόφυλου ζεύγους), αλλά προβλεπόμενη από το νόμο διαδικαστική ενέργεια, που αποτελεί μέτρο αναγκαίο για την προστασία της ηθικής, ενόψει του ενδιαφέροντος της Πολιτείας για την ομαλή διαμόρφωση και λειτουργία των οικογενειακών σχέσεων.

Όπως σημειώνεται στην αρεοπαγιτική απόφαση, δεν αποτελεί επέμβαση «στην οικογενειακή ζωή των εν λόγω προσώπων, για το λόγο ότι κυρίως στην περίπτωση του «γάμου» δύο προσώπων του ιδίου φύλου, το ζητούμενο είναι κατά πόσον υπάρχει μεταξύ των προσώπων αυτών «οικογένεια», η νομική έννοια της οποίας έχει ως σταθερά στοιχεία τον γάμο και τη συγγένεια, έτσι ώστε να τίθεται ζήτημα προστασίας της».

Οι αρεοπαγίτες, ερμηνεύοντας τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), επισημαίνουν ότι με αυτήν δεν επιλύεται το ζήτημα του ενδεχόμενου γάμου μεταξύ ομόφυλων προσώπων, αλλά αντίθετα εναπόκειται στην εσωτερική έννομη τάξη και στο εθνικό δίκαιο να καθορίσει τις προϋποθέσεις για να είναι έγκυρος ένας τέτοιος γάμος.

Ακόμη, σημειώνει το Ανώτατο Πολιτικό Δικαστήριο, «ακριβώς για το λόγο αυτό, σε όσες ευρωπαϊκές χώρες (Ολλανδία, Βέλγιο, Δανία, Σουηδία, Ισπανία κ.λπ.) θεσπίστηκε κατά τα τελευταία έτη ο γάμος ομόφυλων προσώπων, τούτο υπήρξε αποτέλεσμα νομοθετικής πρωτοβουλίας του εκάστοτε εθνικού νομοθέτη και όχι υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις ρυθμίσεις του άρθρου 12 της ΕΣΔΑ».

Σε άλλο σημείο της δικαστικής απόφασης αναφέρεται ότι η βούληση του Έλληνα νομοθέτη φτάνει -τουλάχιστον επί του παρόντος- μέχρι την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια, γεγονός το οποίο, κατά τους δικαστές, «ανεξάρτητα από τον αντίλογο που θα μπορούσε να παραθέσει κανείς, αποτελεί την έκφραση της βούλησης της εσωτερικής έννομης τάξης, η οποία θεωρείται ότι αντανακλά τις ηθικές και κοινωνικές αξίες και παραδόσεις του ελληνικού λαού, που δεν αποδέχεται τη θέσπιση γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια».

Ο δικηγόρος του ομόφυλου ζευγαριού, Βασίλης Χειρδάρης, μετά την έκδοση της αρεοπαγιτικής απόφασης δήλωσε ότι οι πελάτες του θα προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και προσέθεσε:

«Η απόφαση του Αρείου Πάγου, κρίνει αμετάκλητα ότι ο γάμος των ομοφύλων που έγινε στην Τήλο δεν έχει νομική υπόσταση – όμως η απόφαση αγνοεί τις κοινωνικές, ιστορικές, νομολογιακές και νομοθετικές εξελίξεις για τον γάμο των ομοφύλων, και τις διεργασίες που γίνονται σε παγκόσμιο πιά επίπεδο, καθώς και τη σύγχρονη πραγματικότητα, και στηρίζεται ερμηνευτικά στον Ρωμαίο νομοδιδάσκαλο Μοδεστίνο του 3ου μ.Χ. αιώνα, που έδωσε ένα ορισμό για τον γάμο που έχει ξεπεραστεί από την πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια. Ο Άρειος Πάγος «γαντζώνεται» στις παραδοσιακές δομές της κοινωνίας, και κατανοεί την έννοια της οικογένειας αντίθετα με τη δημιουργική και εξελικτική ερμηνεία του όρου από τα Δικαστήρια του Στρασβούργου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των δυτικών κρατών».

dnews.gr