Αφιέρωμα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Σταύρο Ξαρχάκο

Η ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα: Η τέχνη του Ξαρχάκου συναντιέται με τον αγώνα μας για έναν ανώτερο πολιτισμό, όπου «ο άνθρωπος θα πάψει για τον άνθρωπο να είναι λύκος»

Αγαπητοί φίλοι και φίλες
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Καλώς ήρθατε σε αυτή τη μεγάλη συναυλία. Καλώς ανταμώσαμε απόψε στο
Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, για να τιμήσουμε έναν από τους μεγάλους αυτής της
χώρας και όχι μόνο.
Θα είναι σε όλους και όλες σας – πιστεύω – γνωστό ότι ο Σταύρος Ξαρχάκος
ανήκει μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάνο Χατζηδάκι στους μεγάλους της
ελληνικής μουσικής που, ο καθένας μέσα από τον δικό του δρόμο, πραγματοποίησαν
το άλμα της στην αποκαλούμενη «έντεχνη λαϊκή μουσική».
Είναι δύσκολο λοιπόν, τα λόγια μας να είναι αντάξια του μεγέθους του ως
συνθέτη, αλλά και ως του μεγαλύτερου ενορχηστρωτή αυτής της χώρας.
Το θέμα γίνεται ακόμη πιο σύνθετο, αν πάρουμε υπόψη μας ότι στον Σταύρο
Ξαρχάκο δεν αρέσουν τα εγκώμια και οι μεγαλοστομίες. «Δικαίωμα στην έπαρση έχει
μόνο η σημαία», δηλώνει.
Δύσκολο λοιπόν, και το να κρατήσει κανείς μια ισορροπία στους επαίνους,
τέτοια που να μη θίγει το αίσθημα του ακριβοδίκαιου, που τόσο έντονα διαπερνά την
προσωπικότητά του.
Ελάχιστες φορές και πολύ λακωνικά έχει μιλήσει για τον εαυτό του και τις
σκέψεις του. Προτιμά η τέχνη του να μιλήσει γι΄ αυτά.
Έτσι κι εμείς σήμερα θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε γι' αυτόν, προπαντός
μέσα από το έργο του.
Στις σπάνιες αναφορές του σ΄ αυτό ο Ξαρχάκος υποστηρίζει πως δεν κάνει
τίποτα περισσότερο από το να υπηρετεί τον λόγο. Θα συμφωνήσουμε σε ένα βαθμό
μαζί του. Πράγματι η δημιουργία του είναι το ίδιο σπουδαία, όσο σπουδαίες είναι και
οι ποιητικές, κινηματογραφικές, θεατρικές δημιουργίες, που με το αλάνθαστο
αισθητικό του κριτήριο έχει επιλέξει να εκφράσει μουσικά.
Όμως αυτό δεν είναι όλη η αλήθεια. Ο Ξαρχάκος δεν υπηρετεί απλά την τέχνη
των συνεργατών του. Είναι συνδημιουργός της. Τα εμβληματικά κινηματογραφικά ή
θεατρικά έργα που συμμετείχε είναι αδιαχώριστα από τη μουσική του. Τα έργα αυτά
δεν θα ήταν ποτέ ίδια χωρίς τη σεμνή υπογραφή του.
Ποιος για παράδειγμα θα μπορούσε να διανοηθεί την ταινία «Ταξίδι» του
Ντίνου Δημόπουλου χωρίς τη «Βαρκαρόλα», την πρώτη μουσική δουλειά του
Ξαρχάκου σε ηλικία μόλις 23 χρονών; Την ταινία «Λόλα» του ίδιου σκηνοθέτη, χωρίς
το «Χάθηκε το φεγγάρι»; Τον «Φθινοπωρινό δρόμο» ή τον καθηλωτικό «Χορό του
Σάκαινα»;
Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τα «Κόκκινα Φανάρια» του Βασίλη
Γεωργιάδη χωρίς την "Άπονη ζωή" ή το "Στα χέρια σου μεγάλωσαν"; Να σκεφτεί το
«Κορίτσια στον Ήλιο» σε σκηνοθεσία επίσης του Γεωργιάδη χωρίς την «Άναμπελ»;

«Ιστορική βραδιά γιατί ποτέ στα πολιτισμικά δρώμενα αυτής της χώρας δεν συνέβη αυτό το γεγονός που συμβαίνει απόψε εδώ. Ακόμα και το Κάπα Κάπα Έψιλον ξεπέρασε τον χαρακτηρισμό της προόδου και μπήκε στη σφαίρα της υπέρβασης. Μια υπέρβαση που χρειάζεται κότσια για να την κάνεις. Και το μόνο κόμμα που έχει κότσια όχι μόνο να την κάνει, αλλά και να την υλοποιήσει είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας», είπε χαρακτηριστικά ο συνθέτης καταχειροκροτούμενος από χιλιάδες κόσμου.

Προς το τέλος της συναυλίας στο ΣΕΦ, ο Δημήτρης Κουτσούμπας προσέφερε συμβολικά στον μεγάλο μουσικοσυνθέτη έναν πίνακα του εικαστικού Γιώργη Βαρλάμου:

Την ορχήστρα διηύθυνε ο Σταύρος Ξαρχάκος
Ερμήνευσαν οι:  Δήμητρα Γαλάνη, Μανώλης Μητσιάς, Νατάσσα Μποφίλιου, Γιώργος Νταλάρας, Μίλτος Πασχαλίδης και Ηρώ Σαΐα
Έπαιξαν οι μουσικοί: Νεοκλής Νεοφυτίδης (πιάνο), Βασίλης Δρογκάρης (ακορντεόν), Ηρακλής Ζάκκας (μπουζούκι, μαντολίνο), Δημήτρης Ρέππας (μπουζούκι, μαντολίνο), Παντελής Ντζιάλας (ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα), Αλέξανδρος Καψοκαβάδης (κλασική κιθάρα, νυκτά έγχορδα), Γιώργος Παππάς (λαούτο, νυκτά έγχορδα), Βαγγέλης Πασχαλίδης (σαντούρι), Γιάννης Δίσκος (πνευστά), Στέφανος Χατζηαναγνώστου (φλάουτο), Δημήτρης Καζάνης (βιολί), Χάρης Κελλάρης (ηλεκτρικό μπάσο), Τάκης Βασιλείου (ντραμς, κρουστά).

Την ηχοληψία έκαναν οι Γιώργος Κορρές, Γιώργος Κολεβέντης, Αντώνης Ζαχόπουλος, ενώ τον φωτισμό η Μαρία Αθανασοπούλου.