Πως η Δανία επέστρεψε στη κανονικότητα | Τι αναφέρει Η επικεφαλής επιδημιολόγος της χώρας

Την 1η Φεβρουαρίου, η Δανία έγινε η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που κατάργησε (σχεδόν) πλήρως τα ειδικά μέτρα δημόσιας υγείας για τη διαχείριση της πανδημίας. Την επόμενη μέρα η σκανδιναβική χώρα κατέγραψε ρεκόρ 52.009 κρουσμάτων. Μιλάει στην «Κ» η Καμίλα Χόλτεν-Μέλερ, επικεφαλής των ειδικών που καταρτίζουν τα μοντέλα διασποράς της COVID-19 στη Δανία

Την 1η Φεβρουαρίου, η Δανία έγινε η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που κατάργησε (σχεδόν) πλήρως τα ειδικά μέτρα δημόσιας υγείας για τη διαχείριση της πανδημίας. Την επόμενη μέρα η σκανδιναβική χώρα κατέγραψε ρεκόρ 52.009 κρουσμάτων. Η κυβέρνηση ωστόσο επέμεινε στην εκτίμηση ότι η COVID-19 «δεν αποτελεί πλέον ασθένεια με κοινωνικές επιπτώσεις επείγοντος χαρακτήρα».

Η Καμίλα Χόλτεν-Μέλερ είναι επιδημιολόγος, επικεφαλής της ομάδας ειδικών που καταρτίζουν τα μοντέλα διασποράς της COVID-19 στη Δανία. Στο μαθηματικό μοντέλο της ομάδας που ηγείται βασίστηκε η απόφαση για πλήρη άρση των περιορισμών. Σε επικοινωνία που είχε με την «Κ» μέσω Zoom, μας μίλησε για τους παράγοντες που επέτρεψαν την –προσωρινή έστω– επιστροφή στην κανονικότητα και τους ευρύτερους λόγους για την επιτυχή διαχείριση της πανδημίας από τις δανέζικες αρχές.

Μιλώντας για το καθεστώς που ισχύει από τις αρχές του μήνα, αναφέρει ότι «εξακολουθούν να υπάρχουν συστάσεις για τη χρήση μάσκας και για τη διενέργεια τεστ πριν από την επίσκεψη σε νοσοκομεία ή οίκους ευγηρίας», αλλά «τίποτα από όλα αυτά δεν είναι πλέον υποχρεωτικό». Τα σχολεία, επίσης, «δίνουν την επιλογή στους γονείς να κάνουν τεστ στα παιδιά τους δύο φορές την εβδομάδα», ενώ η χρήση του COVID Pass έχει ανασταλεί. Για τους ανοσοκατασταλμένους, προσθέτει, «έχει ήδη εγκριθεί η χορήγηση τέταρτης δόσης του εμβολίου». Το μόνο υποχρεωτικό μέτρο, σημειώνει η Δανέζα ειδικός, είναι η τήρηση καραντίνας από όσους έχουν θετικό τεστ, η οποία μπορεί να τερματιστεί έπειτα από τέσσερις μέρες, αν τα συμπτώματα είναι ήπια.

Πώς ελήφθη η απόφαση για άρση των περιορισμών σε μια συγκυρία όπου τα κρούσματα κατέρριπταν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο; «Αυτή είναι δανέζικη προσέγγιση: δρούμε ανάλογα με τα δεδομένα. Η κυβέρνηση –και η επιτροπή που τη συμβουλεύει– έχουν ξεκαθαρίσει ότι η πολιτική θα αλλάξει αν προκύψει κάτι καινούργιο». Αυτό έγινε, θυμίζει, όταν γιγαντώθηκε το φθινόπωρο το κύμα της παραλλαγής «Δέλτα», με αποτέλεσμα να επανέλθουν κάποια περιοριστικά μέτρα που είχαν καταργηθεί και να δοθεί μεγάλη έμφαση στην εκστρατεία χορήγησης της ενισχυτικής δόσης (το 62% του πληθυσμού της χώρας έχει λάβει την επιπλέον δόση, το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. – πλην της μικροσκοπικής Μάλτας).

«Μπορέσαμε να πάρουμε την απόφαση για άρση των περιορισμών, παρά την κορύφωση των κρουσμάτων, χάρις στην ιδιαίτερα αναλυτική πληροφόρηση που έχουμε για την εξέλιξη της πανδημίας. Τα στοιχεία μας έδειξαν ότι με την "Ομικρον", παρότι πολλοί άνθρωποι που ήταν θετικοί στον ιό νοσηλεύτηκαν, μεγάλο ποσοστό ασθενών δεν χρειάστηκε νοσηλεία εξαιτίας των επιπλοκών της COVID. Παράλληλα, είδαμε ότι ο αριθμός των ανθρώπων που χρειάστηκαν νοσηλεία σε ΜΕΘ λόγω της ασθένειας μειώθηκε δραστικά. Ετσι καταλάβαμε ότι δεν χρειάζεται να ισοπεδώσουμε την καμπύλη των κρουσμάτων, όπως χρειαζόταν στα προηγούμενα κύματα, γιατί η πίεση στο σύστημα υγείας θα ήταν διαχειρίσιμη».

Γιατί στη Δανία, σε αντίθεση με άλλες χώρες, επικράτησαν οι θετικές επιπτώσεις της πιο ήπιας συμπτωματολογίας της «Ομικρον» έναντι του αρνητικού αντίκτυπου της αυξημένης της μεταδοτικότητας; «Η κρίσιμη μεταβλητή είναι το επίπεδο της ανοσίας του πληθυσμού. Στη Δανία είναι ιδιαίτερα υψηλό, εν μέρει εξαιτίας της πολύ επιτυχημένης εκστρατείας για την ενισχυτική δόση, ενώ πάνω από το 80% έχει ολοκληρώσει το βασικό πρόγραμμα εμβολιασμού. Παράλληλα, πολλά μικρά παιδιά μολύνθηκαν με την "Ομικρον" τις τελευταίες εβδομάδες κι αυτό αύξησε περαιτέρω τα επίπεδα ανοσίας».

Η δρ Χόλτεν-Μέλερ εξηγεί ότι δεν είναι εύκολο να διαχωριστεί ο βαθμός στον οποίο η ήπια φύση των συμπτωμάτων της «Ομικρον» οφείλεται στα εγγενή της χαρακτηριστικά και ο βαθμός που οφείλεται στο υψηλό επίπεδο εμβολιασμού. «Αυτό που ξέρουμε, όμως, είναι ότι, ακόμα και με την "Ομικρον", ο κίνδυνος νοσηλείας –και ανάγκης εντατικής θεραπείας– αυξάνεται για όσους δεν είναι εμβολιασμένοι».

Σχετικά με την –ακόμα πιο μεταδοτική– υποπαραλλαγή Ba.2 της «Ομικρον», που έχει ήδη επικρατήσει στη Δανία, η επιδημιολόγος σημειώνει ότι «δεν υπάρχουν στοιχεία» που να δείχνουν ότι είναι πιο επιθετική από την αρχική εκδοχή. Σχετικά με την πιθανότητα επαναμολύνσεων με τη νέα υποπαραλλαγή ατόμων που έχουν ήδη προσβληθεί από την Ba.1, λέει ότι οι διαφορές στην πρωτεΐνη-ακίδα το καθιστούν «θεωρητικά πιθανό», αλλά δεν έχουν ακόμα καταγραφεί τέτοιες περιπτώσεις (το ενδεχόμενο διερευνάται από τις δανέζικες υγειονομικές αρχές).

Η Δανία δεν έχει βιώσει τα φαινόμενα πολιτικής αντιπαράθεσης σχετικά με τον εμβολιασμό ή τη χρήση μασκών, που έχουν πλήξει τη διαχείριση της πανδημίας σε πολλές δυτικές χώρες. Πού το αποδίδει αυτό;

«Οφείλεται στον υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης που υπάρχει, τόσο στους πολιτικούς όσο και στις υγειονομικές αρχές. Υπάρχει η αντίληψη ότι οι ειδικοί συμβουλεύουν βάσει των νεότερων επιστημονικών δεδομένων και οι πολιτικοί αποφασίζουν βάσει αυτών των συστάσεων. Οι υγειονομικές αρχές δεν έχουν πολιτικοποιηθεί, εστιάζουν στα δεδομένα και στα συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτά για τα μέτρα που είναι αναγκαία».

Επιφυλακτικότητα

Σε βάθος χρόνου δικαιολογείται η αισιοδοξία ότι τα χειρότερα πέρασαν; Δεν είναι πιθανό η επόμενη παραλλαγή να είναι σφοδρότερη από την «Ομικρον», οδηγώντας ξανά σε ανάγκη λήψης περιοριστικών μέτρων;  

«Θα ήμουν πολύ επιφυλακτική απέναντι στην πρόβλεψη ότι η επόμενη παραλλαγή θα είναι πιο ήπια. Ολοι εκπλαγήκαμε από τη "Δέλτα", που ήταν πιο μεταδοτική, αλλά και με πιο βαριά συμπτώματα από την "Αλφα". Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν νέες παραλλαγές και ότι τα τρέχοντα επίπεδα ανοσίας από τις ενισχυτικές δόσεις θα υποχωρήσουν. Αρα θα υπάρξουν νέα κύματα. Οταν προκύψουν, θα παίξει κρίσιμο ρόλο η ανοσία που έχει αποκτήσει πλέον ο πληθυσμός, λόγω εμβολίων και πρότερης νόσησης. Αλλά θα είναι σημαντικά και τα χαρακτηριστικά των νέων παραλλαγών, ειδικά το αν –όπως με την "Ομικρον"– δείχνουν να διαφεύγουν από το τείχος προστασίας που δημιουργεί η πρότερη νόσηση και ο εμβολιασμός».

Αν η νέα παραλλαγή, τονίζει, είναι αντιστοίχως μεταδοτική και πιο επιθετική από την «Ομικρον», «ίσως να χρειαστούν εκ νέου μέτρα για τον περιορισμό των κρουσμάτων». Αν είναι ήπια όπως η «Ομικρον», αντιθέτως, η πολιτική θα εστιάσει στις πιο ευάλωτες κατηγορίες, «ενδεχομένως με την παροχή μίας ακόμα ενισχυτικής δόσης το φθινόπωρο». Ηδη πάντως, προσθέτει, υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες που είναι διαθέσιμες κατά της COVID, οι οποίες θα διευκολύνουν τη διαχείριση του επόμενου κύματος.

Πηγή: kathimerini