Κτίριο φάντασμα το Σανατόριο του Μαλεβιζίου -83 χρόνια ψάχνει ιδιοκτήτη … χαμένο στα ΦΕΚ!

Τελικά ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του κτηρίου φάντασμα στο Λουτράκι Μαλεβιζίου το γνωστό σε όλους Σανατόριο;

Η Εκκλησία ή το Κράτος; Έχουν αλλάξει τα δεδομένα ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς από τη δεκαετία του 1990 και του 2000 που είχαν γίνει προσπάθειες αξιοποίησης από τη νομαρχία Ηρακλείου και τον Δήμο Μαλεβιζίου; Ή οι όποιες ενέργειες έπεσαν στο κενό εξαιτίας σύγχυσης πληροφοριών και ασυνεννοησίας μεταξύ των φορέων;

Της Κορίνας Καφετζοπούλου

Η έρευνα της Φωνής του Μαλεβιζίου φέρνει στο φως στοιχεία από σημαντικές μαρτυρίες που συνέλεξε τόσο από την πλευρά της Εκκλησίας όσο και της Πολιτείας. Μεταξύ αυτών και του Βασίλη Κεγκέρογλου ο οποίος είχε ασχοληθεί με το θέμα Σανατόριο όταν ήταν υφυπουργός Εργασίας, και παρέθεσε σημαντικά στοιχεία. Το θέμα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς του Σανατορίου ήρθε πρόσφατα πάλι στην επικαιρότητα από το αστυνομικό δελτίο αφού στο υπόγειο ήταν κρυμμένη κοκαΐνη και βαρύς οπλισμός. Ο χώρος αυτός δυστυχώς φαίνεται ξεγραμμένος και μαζί και η πλούσια ιστορία που κουβαλάει. Οπότε αυτή η στάση ανοίγει διάπλατο δρόμο…. για άλλα μονοπάτια. Τα τελευταία χρόνια κανείς επίσημος φορέας δε δείχνει το ενδιαφέρον να το αξιοποιήσει ή να βάλει ένα τέλος στην ύπαρξή του. Όσοι στο παρελθόν το έπραξαν έπεσαν στο εμπόδιο του ιδιοκτησιακού και στην εμπλοκή της εκκλησίας. Αυτή τουλάχιστον ήταν η διάχυτη εντύπωση.

Η θέση της Εκκλησίας

Σήμερα ισχύει αυτό; Έχει σχέση ακόμα η Εκκλησία που για πολλά χρόνια η εμπλοκή της ως προς την αξιοποίηση εμφανιζόταν ως ανυπέρβλητο εμπόδιο; Για το θέμα αυτό η Φωνή του Μαλεβιζίου επικοινώνησε με τοπικούς ιερείς που γνωρίζουν κομμάτια της ιστορίας αλλά και την Αρχιεπισκοπή Κρήτης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της Φωνής του Μαλεβιζίου, το Σανατόριο ως οίκημα δεν δηλώθηκε στο κτηματολόγιο το 2022. Δεν προκύπτει δηλαδή ως εκκλησιαστική περιούσια. Από τα παλιά ακίνητα που κάποτε ανήκαν στη Μονή Ιερουσαλήμ, η οποία δεν υφίσταται από το 1900, διατηρούνται ως περιουσία της, τρία ή τέσσερα ελαιόφυτα σύμφωνα με τις πληροφορίες. Αυτά είναι που δηλώθηκαν στο Κτηματολόγιο. Ένα άλλο στοιχείο που προκύπτει είναι ότι το θέμα αυτό δεν έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια το τοπικό συμβούλιο του Οργανισμού Διοικήσεως Μοναστηριακής Περιουσίας ( ΟΔΜΠ) Νομού Ηρακλείου, σε επίσημη συνεδρίαση. Σήμερα φαίνεται να μην είναι πλέον εκκλησιαστική περιουσία αλλά να έχει διαβιβαστεί στο κράτος.

Πώς όμως έχει μπερδευτεί έτσι αυτή η υπόθεση;

Με τον καταστατικό νόμο του 1900 η Μονή Ιερουσαλήμ κρίθηκε διαλυτέα. Το 1925, τα 3/5 της περιουσίας της περιήλθαν στο Ταμείο Εφέδρων Ηρακλείου και τότε είναι που αρχίζει η συζήτηση για το σύγχρονο Σανατόριο. Η μεταβίβαση είχε γίνει τότε με υπογραφή Νομάρχη. Εκείνη την εποχή πολλές περιουσίες μοναστηριών του Μαλεβιζίου περιήλθαν στην δικαιοδοσία του εφεδροπολεμικού ταμείο. Το Σανατόριο άρχιζε να χτίζεται λίγα χρόνια μετά το 1925 και σήμερα έχει την ίδια όψη που είχε πριν 83 χρόνια! Οι εργασίες του σταμάτησαν το 1940 την ημέρα που κηρύχθηκε ο πόλεμος. Λέγεται πως υπήρχε μια ασφαλιστική δικλείδα και μπόρεσε στο πέρασμα των χρόνων να περάσει αυτοδίκαια η περιούσια στην Εκκλησία καθώς δεν ολοκλήρωσε ποτέ τον σκοπό του, να γίνει δηλαδή ίδρυμα.

Οι προσπάθειες αξιοποίησης από την Πολιτεία έπεσαν στο κενό

H προσπάθεια να αξιοποιήσουν το Σανατάριο στη σύγχρονη πλέον εποχή σκόνταψε στο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Για το θέμα αυτό η Φωνή του Μαλεβιζίου επικοινώνησε με ανθρώπους που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα. Ένας από αυτούς ο Ηρακλής Πυργιανάκης. Ο ίδιος ως αντινομάρχης Ηρακλείου, διετέλεσε σε αυτή τη θέση από το 1995-1998, είχε δείξει ζωηρό ενδιαφέρον προκειμένου το κτήριο αυτό να ολοκληρωθεί και να γίνει γηροκομείο. Μάλιστα είχε δεσμευθεί και ένα αξιοσέβαστο ποσό για την εποχή, 600 εκ. δραχμών, από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων. «Τα σχέδια τα έχω ακόμα…. Τότε η υπόθεση σκόνταψε στην Εκκλησία. Μέχρι που έφυγα από τη θέση αυτή δεν είχε γίνει καμία αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς», είπε ο ίδιος καθώς εκείνη την εποχή η έκταση είχε περιέλθει ξανά στην Εκκλησία. Δεν μπορούσε να υπάρχει ένα ξεκάθαρο σχήμα για την αξιοποίηση οποιουδήποτε κονδυλίου.

Λίγα χρόνια αργότερα νέες προσπάθειες για αξιοποίηση έγιναν από τον τέως δήμαρχο Μαλεβιζίου, Κώστα Μαμουλάκη, που έψαχνε να βρει χρηματοδοτικό πρόγραμμα για να το αξιοποιήσει ο δήμος και να γίνει εξ αρχής αυτό που προοριζόταν. Αξιόπιστες πηγές που εκείνη την εποχή είχαν χειριστεί την υπόθεση είπαν στη Φωνή του Μαλεβιζίου ότι στην πρώτη θητεία Μαμουλάκη είχε γίνει άτυπη συνάντηση, σε διερευνητικό επίπεδο, μεταξύ του ιδίου και του Αρχιεπισκόπου Ειρηναίου και άλλων μελών του Οργανισμού Διοίκησης Μοναστηριακής Περιουσίας και η υπόθεση για την ένταξη σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα σκόνταψε επειδή δεν ήταν ξεκάθαρο το ιδιοκτησιακό καθεστώς και φαινόταν εκκλησιαστική περιουσία. Μετά από αυτή την πληροφορία η τότε δημοτική Αρχή δεν προχώρησε στην περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης, στηριζόμενη στις πληροφορίες που της δόθηκαν τότε. Ίσως εκείνη την εποχή χάθηκε μία ευκαιρία.

Εμπλοκή δύο υπουργείων – Τι δήλωσε ο Βασίλης Κεγκέρογλου που είχε χειριστεί την υπόθεση

Στην υπόθεση Σανατόριο που κόστισε τόσα χρήματα στο ελληνικό δημόσιο φαίνεται ότι εμπλέκονται σήμερα δύο υπουργεία, το Υγείας και το Εργασίας. Κατά τη διάρκεια της έρευνας της Φωνής του Μαλεβιζίου, έφτασε πληροφορία που ανέφερε ότι την εποπτεία για το Σανατόριο είχε κάποια στιγμή το Υπουργείο Υγείας και έγινε μεταβίβαση στην Υγειονομική Περιφέρεια Κρήτης, που τότε είχε άλλη μορφή. Στη συνέχεια αναμείχθηκε στις αρμοδιότητες το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας, την εποχή που υφυπουργός ήταν ο Βασίλης Κεγκέρογλου (2013-2015). Ο Βασίλης Κεγκέρογλου, μιλώντας στη Φωνή του Μαλεβιζίου αποκάλυψε το εξής: Πράγματι ο ίδιος είχε δώσει εντολή να διερευνηθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς στην προσπάθεια ένταξης του Σανατορίου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα, να εντοπιστούν τα καταπατημένα και να ξεκινήσουν οι διοικητικές αποβολές. Στα χέρια του, τότε έφτασε ΦΕΚ στο οποίο αναφερόταν ότι το Σανατόριο έχει προσωρινή διοίκηση. Αυτό έγινε επί Νομάρχη Γιάννη Γαρεφαλάκη και πρόεδρος του προσωρινού σχήματος ήταν ο Νίκος Μαρκόπουλος. "Μάλλον η υπόθεση θα βρίσκεται εκεί που την άφησα…" σχολίασε ο ίδιος.

Το Λουτράκι εκείνη την εποχή είχε πρόεδρο Κοινότητας και ήταν στη δικαιοδοσία της Νομαρχίας Ηρακλείου, πριν τη δημιουργία του δήμου Κρουσώνα. Ο Νίκος Μαρκόπουλος ήταν κοινοτάρχης στο Λουτράκι την περίοδο 1994-1998. Οι όποιες αλλαγές έγιναν δηλαδή όταν έφυγε ο Ηρακλής Πυργιαννάκης από τη θέση του αντινομάρχη. Εκείνο το διάστημα την αρμοδιότητα, που την είχε το υπουργείο Υγείας, όπως προαναφέρθηκε, σημειώνεται ότι είχαν εγκριθεί μελέτες αξιοποίησης για να γίνει άσυλο Ανιάτων ή άλλο ίδρυμα. Όπως αναφέρουν άλλες πηγές στη συνέχεια η αρμοδιότητα μεταπήδησε στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας.
Θα μπορούσε ο Δήμος Μαλεβιζίου να αξιοποιήσει το ακίνητο;

Τόσα χρόνια μετά, ίσως είναι η ώρα να έρθει ξανά στην επιφάνεια η τύχη του Σανατόριου στο Λουτράκι. Είναι μια ευκαιρία για τον Δήμο Μαλεβιζίου να αναλάβει πρωτοβουλία και να ξεκινήσει νέα έρευνα για την αξιοποίησή του μεμονωμένα ή μαζί με την Περιφέρεια Κρήτης για να λυθεί οριστικά και αμετάκλητα αυτή η υπόθεση με τα στοιχεία που υπάρχουν αλλά είναι διάσπαρτα στα υπουργεία, σε διάφορες υπηρεσίες ακόμα και στα παλιά κιτάπια της Αρχιεπισκοπής. Αρκεί να υπάρξει διάθεση για να βγει από τη λήθη το Σανατόριο.

*Την ερχόμενη εβδομάδα θα παρουσιαστεί το Β' μέρος της Φωνής του Μαλεβιζίου με νέα αποκαλυπτικά στοιχεία που βάζουν οριστικό τέλος στο γρίφο της ιδιοκτησίας