Καλήν εσπέραν Άρχοντες – Κρητικά παραδοσιακά κάλαντα (ηχητικό)

Τα κάλαντα είναι ένα έθιμο που διατηρείται αμείωτο ακόμα και σήμερα με τα παιδιά να γυρνούν από σπίτι σε σπίτι δύο μαζί ή και περισσότερα για να τραγουδούν τα κάλαντα συνοδεύοντας το τραγούδι τους με το τρίγωνο ή ακόμα και κιθάρες, και ακορντεόν.

Στην Κρήτη τα κάλαντα συχνά συνοδεύονται από παραδοσιακά όργανα όπως η λύρα και το λαούτο που χαρίζουν έναν ήχο ξεχωριστό.

Με τη χαρακτηριστική κρητική διάλεκτο τα παιδιά που τραγουδούν τα κάλαντα μνημονεύουν τα γεγονότα των εορτών και καταλήγουν με ευχές για τον κύρη και την κυρά  του σπιτιού.

Μέσα από τα Κρητικά κάλαντα καταγράφονται οι ιδιαιτερότητες της κοινωνίας αλλά και του τόπου. Παρακάτω ακούμε τα κάλαντα από τον Μιχάλη Τζουγανάκη.

Καλήν εσπέραν άρχοντες, κι αν είναι ορισμός σας
Χριστού τη θεία γέννησιν, να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει,
οι ουρανοί αγάλλονται χαίρει η φύσις όλη.

Εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων,
ο Βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων.
Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το «Δόξα εν υψίστοις»
και τούτο άξιον εστίν η των ποιμένων πίστις.

Κερά καμαροτράχηλη και φεγγαρομαγούλα
ν' απού τον έχεις τον υγιό τον μοσχοκανακάρη.
Λούεις τον και χτενίζεις τον και στο σχολείο τον πέμπεις
κι ο δάσκαλος τον έδειρε μένα χρυσό βεργάλι
και η κυρά Δασκάλισσα με το μαργαριτάρι.

Είπαμε δα για την κερά, ας πούμε για τη Βάγια.
Άψε Βαγίτσα το κερί, άψε και το διπλέρι
και κάτσε και κουσούντησε ίντα θα μας εφέρης
Απάκι γ'ή λουκάνικο, γ' ή από πλευράς κομμάτι,
γ'ήαπό τον πόρο του βουτσιού να πιούμε μια γιομάτη.

Επά που καλαντίσαμε καλά μας επλερώσα,
καλά να παν τα τέλη των και τ' αποδώματά των.

Και είς έτη πολλά!