Εκδήλωση Μνήμης στο Σάρχο (φωτό + video)
Το καθιερωμένο ετήσιο Μνημόσυνο προς τιμήν των θυμάτων του Σάρχου που έδωσαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της Κατοχής, τέλεσε ο Δήμος Μαλεβιζίου την Κυριακή 11/8/2019.
Στο μαρτυρικό Σάρχο, βρέθηκαν για να τιμήσουν με την παρουσία τους την εκδήλωση, ο βουλευτής Ηρακλείου κ. Χάρης Μαμουλάκης, o εκπρόσωπος του βουλευτή κ. Αυγενάκη κ. Γιώργος Γιακουμάκης, ο αντιδήμαρχος Μανόλης Παπαδομανωλάκης, ο νεοεκλεγμένος δήμαρχος Μαλεβιζίου Μενέλαος Μποκέας με τους νεοεκλεγέντες δημοτικούς συμβούλους Μιχάλη Αλμπαντάκη και Γρηγόρη Φασουλάκη, ο πρόεδρος της Κοινότητας Σάρχου κ. Γιώργος Αδαμάκης, η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Ειρήνη Περβολαράκη ,ο πρόεδρος της ΝΟΔΕ Ηρακλείου Βαγγέλης Καρκανάκης, ο διοικητής του Λιμενικού Παντάνασσας κ. Μενέλαος Δαφέρμος και πλήθος κόσμου.
Στεφάνια κατέθεσαν όλοι οι επίσημοι, φορείς αλλά και μέλη οικογενειών που είχαν θύματα κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής.
Στη συνέχεια έγινε προσκλητήριο νεκρών και η Φιλαρμονική του Δήμου Ηρακλείου ανέκρουσε τον Εθνικό Ύμνο και κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή.
Τον επικήδειο της ημέρας εκφώνησε ο κ. Μύρων Περβολαράκης, κάτοικος του Σάρχου και μέλος της πρώτης Επιτροπής που έγινε για να αποδοθούν τιμές στα θύματα, λέγοντας:
Ο κ. Μύρων Περβολαράκης κάτοικος του Σάρχου και μέλος της πρώτης Επιτροπής που έγινε για να αποδοθούν τιμές στα θύματα.
«Κάθε χρόνο τη σημερινή ημέρα την αφιερώνομε στους 35 εκτελεσθέντες, ανασύροντας μνήμες από το μακρινό παρελθόν, προσθέτοντας τις στο παρόν, με σκοπό να διδαχτούν οι επόμενες γενιές στο μέλλον.
Σε μια τέτοια προσπάθεια, είναι αδύνατον να μην μνημονευθεί ιδιαιτέρως ο αείμνηστος Νικήτας Στρατάκης, ο οποίος λόγω του αυξημένου πατριωτικού καθήκοντος, και της οικονομικής επιφάνειας, προσέφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στον αγώνα, ενάντια στον άξονα, αψηφώντας τον προσωπικό του κίνδυνο, αλλά και της οικογένειάς του. Μόλις κατελήφθη η πατρίδα από τους Γερμανούς, στρατεύεται αμέσως στον αγώνα, σαν σύνδεσμος των Άγγλων με τις πατριωτικές, αντάρτικες δυνάμεις. Δύο χρόνια μετά, κάποιοι καλοθελητές τον πρόδωσαν με το γνωστό αποτέλεσμα, το οποίο θα σας παρουσιάσω αμέσως και για πρώτη φορά ένα σημαντικό ντοκουμέντο.
Από την εφημερίδα ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ την Τετάρτη 26 Αυγούστου 1942
ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΙΣ
Υπό του στρατοδικείου εις θάνατον:
1)Ελευθέριος Μιχαλάκης εκ Καμαρωτής λόγω απηγορευμένης κατοχής όπλου
Κατείχε όπλον μετά φυσιγγίων και εχρησιμοποίει τούτο κατά την διάπραξιν ζωοκλοπών.
2)Νικήτας Στρατάκης εξ Ηρακλείου, λόγω παροχής συνδρομής εις τον εχθρόν.
Ήτο μέλος της συμμορίας του Μπαντουβά και έσχε επανειλημμένως μέχρις εσχάτων κατ' εντολήν του Μπαντουβά συνεντεύξεις μετά Άγγλων.
3)Σταύρος Ανωγιαννάκης εξ Αγίας Βαρβάρας λόγω παροχής συνδρομής εις τον εχθρόν.
Ήτο ωσαύτως συνεργάτης του αρχισυμμορίτου Μπαντουβά και κατήρτισε κατ' εντολήν τούτου επιστρατευτικούς καταλόγους των εχόντων υποστή στρατιωτικήν εκπαίδευσιν κατοίκων της επαρχίας του.
Αι αποφάσεις εξετελέσθησαν σήμερον κατόπιν απορρίψεως της σχετικής αιτήσεως προς χορήγησιν χάριτος.
Χανιά 19-8-42.
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΦΡΟΥΡΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
Πρέπει ακόμα να πω ότι υπήρξε πρωτεργάτης στον ερχομό του νερού.
1940-44
Τέσσερα χρόνια σκλαβιάς, δουλείας και ταπείνωσης, τέσσερα χρόνια εξευτελισμού της ανθρώπινης προσωπικότητας, τέσσερα χρόνια αδυσώπητης υποδούλωσης. Τέσσερα χρόνια που έμειναν ανεξίτηλα γραμμένα για πάντα τα βάθη των αιώνων, βροντοφωνάζοντας ότι δεν πρόκειται να δώσουμε ποτέ συγχωροχάρτι στους εκτελεστές των πατεράδων μας, των αδελφών μας, των παππούδων μας, και των θείων μας, παραμένοντας σταθερά προσηλωμένοι στην υπόσχεση τιμής που σας έχομε δώσει και κάθε χρόνο την ανανεώνομε, ότι πάντα θα φυλάμε Θερμοπύλες, με τις ίδιες θέσεις που θα παραμείνουν αναλλοίωτες, που είναι οι γερμανικές αποζημιώσεις.
Από τον ηρωικό Σάρχο, έως τους αδελφούς μας στη Δαμάστα, στη Βιάννο, τα Ανώγεια, το Άνω Μέρος, τα Βορίζα, την Έμπαρο, την Καλή Συκιά, τις Καμάρες, την Κάντανο, την Κρύα Βρύση, το Τυμπάκι έως τα Καλάβρυτα, είμαστε όλοι ενωμένοι χέρι-χέρι. Θα προχωρήσομε μαζί μέχρι την τελική δικαίωση. Στην εσχάτη των περιπτώσεων που δεν ευοδωθούν οι προσπάθειές μας, θα τους πούμε με όλη την δύναμη της ελληνικής ψυχής μας, που είναι ανώτερη από τους S400 ότι δεν πρόκειται ποτέ να δεχτούμε ότι το ηρωικό αίμα των προγόνων μας είναι κατώτερης ποιότητας από άλλους λαούς, που αποζημίωσαν. Αδέλφια, να είστε σίγουροι, ότι αγαπημένοι, ενωμένοι και μονιασμένοι, θα τον νικήσουμε τον ήλιο, σίγουρα ναι.
Σάρχος 13/8/2019
Αθάνατοι νεκροί, όσο και αν φανεί παράδοξο, δράττομαι της ευκαιρίας να κάνω χρήση του βήματος, για να βγάλω όλο τον καταρράκτη των αισθημάτων μου, αναφερόμενος στην υπέρτατη θυσία σας, αλλά ταυτόχρονα να σας ζητήσω υποκλινόμενος, ένα μεγάλο συγνώμη, διότι από το '44 έως το '98, αφήσαμε να περάσουν 54 ολόκληρα χρόνια, για να συσταθεί επιτέλους μια επιτροπή πέντε ανθρώπων από απλούς πολίτες, αποτελούμενη από τον Γεώργιο Τριαματάκη, τον Σταύρο Κοντάκη, τον Αντώνη Ξυλούρη, τον Κωστή Στρατάκη και τον ομιλούντα, που είμαι και ο μοναδικός επιζών. Μαζέψαμε αρκετά χρήματα και με την βοήθεια της τότε κοινότητος, επραγματοποιήθη το πρώτο ετήσιο μνημόσυνο με όλες τις αποδιδόμενες τιμές. Έκτοτε το ανέλαβε ο Δήμος Κρουσώνα και μετέπειτα ο Δήμος Μαλεβιζίουι, τους οποίους ευχαριστούμε θερμά. Συγχωρέστε με που περιαυτολόγησα. Αν το έκανα, το έκανα μόνο για την αποκατάσταση της αλήθειας και της ιστορίας.
Αθάνατοι.
Με απεριόριστη συγκίνηση, βρισκόμαστε σήμερα σ' αυτόν τον ιερό χώρο, αφενός για να σας απονείμομε φόρο τιμής, αφετέρου για να δώσομε όρκο ενώπιον όλων, ότι όχι μόνο θα σας θυμόμαστε πάντα, αλλά σας υποσχόμαστε ότι εάν χρειαστεί, χωρίς δεύτερη σκέψη, θα ακολουθήσουμε το ένδοξο παράδειγμά σας, θυσιαζόμενοι στο βωμό της πατρίδας, της ελευθερίας, της θρησκείας και της οικογένειας. Ο φόρος αίματος στο χωριό μας υπήρξε αρκετά βαρύς.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς της εποχής, ο αιματοβαμμένος Σάρχος με τους ιστορικούς της εποχής, δεν υπερέβαινε τους 280 κατοίκους, οι εκτελεσθέντες 35 συν 5 στον πρώτο Παγκόσμιο 40. Φανταστείτε το ύψος του ποσοστού. Στα κάθε λογής κείμενα που έχουν γράψει οι ιστορικοί μας, μπορεί η 13η Αυγούστου του '44, να φαντάζει κάτι το πολύ μακρινό σαν γεγονός, όμως ο χρόνος δεν κατόρθωσε να αλλοιώσει στη μνήμη μας τις εικόνες της φρίκης και του οδυρμού, το ξημέρωμα της 14ης Αυγούστου το '44. Ειδικότερα, σε αυτούς που υπήρξαν μάρτυρες στην πρώτη συγκέντρωση στον καθεδρικό μας ναό, τον Τίμιο Σταυρό. Από εκεί έδιωξαν ένα μικρό αριθμό παιδιών και γερόντων, από τους οποίους ο μοναδικός επιζών σήμερα είναι ο Ιωάννης Χατζάκης. Απόμειναν 35, εκ των οποίων 20 εκτελούνται στον χώρο που βρισκόμαστε αμέσως, και στη συνέχεια παίρνουν τους 15 εναπομείναντες, οδηγώντας τους στον Κρουσώνα να συνεχίσουν μέσω Τυλίσου στα Ανώγεια, και αφού τους εχρησιμοποίησαν στη λεηλασία και το κάψιμο των Ανωγείων, τους οδήγησαν στον τελευταίο τους σταθμό τα Σίσαρχα στις 22 του ίδιου μήνα, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες, στήσανε καζάνι και έβραζαν κρέας, στη συνέχεια έστηναν έναν-έναν στην άκρη του δέτη και αφού έπιναν ένα ποτήρι κρασί, τον σκότωναν και έπεφτε στο ρυάκι. Μετά από λίγες ημέρες, η προνοούσα φύση έβρεξε πολύ, το ρυάκι κατέβασε τόνους λάσπης και τους σκέπασε όλους, προκειμένου να τους προφυλάξει από τα πάσης φύσεως αρπακτικά.
Στη συνέχεια όπως με πληροφόρησαν ο πατέρας μου, ο μπάρμπας μου ο δήμαρχος, αλλά και πλήθος χωριανών, προέκυψε θέμα μεταφοράς από τα Σίσαρχα στο Σάρχο, για την οποία μεταφορά έχω γράψει ποίημα, αποτελούμενο από 40 στίχους που σκοπό έχουν να φωτίσουν το κλίμα εκείνης της μαύρης και άραχνης εποχής, αποφεύγοντας τα όποια ρητορικά σχήματα. Τελειώνοντας, σας παραθέτω μερικά αποσπάσματα από το εν λόγω ποίημα.
Έναν-έναν τον στένανε στον γκρεμό και πίνανε ένα ποτηράκι,
κι ύστερα τον σκοτώνανε και έπεφτε στο ρυάκι.
Πιο κάτω συνεχίζει:
Περνούν σκαλίδες και σακιά, τα λείψανα να βάλουν
τον ύμνο βρίσκουν που θα πουν στον γυρισμό να ψάλουν.
Λίγο παρακάτω μας λέει:
Τα δάκρυα στα μάτια τους, τρέχανε σαν κανάλια,
και σκέπαζαν τη μυρωδιά που βγάναν τα τσουβάλια.
Για να τελειώσει:
Αργά, στο Σάρχο φτάνουνε και παίζουνε νεκρίκια τη καμπάνα
Και χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα.
Ας είναι η μνήμη σας αιωνία.
Ευχαριστώ.
