Ηλιάνα Μαλίχιν, η οινοποιός που χτίζει όνειρα και ιστορία για τους αμπελώνες και το κρασί της Κρήτης

Mπορεί από άνθρακα να βγει χρυσάφι; Και όμως μπορεί! Το μυστικό για να το πετύχει γνωρίζει καλά μια νέα γυναίκα που κατάφερε το ακατόρθωτο για πολλούς.

Της Χρυσούλας Καλλιγιαννάκη 

Από πού να ξεκινήσει κανείς να μιλήσει, για την νεότερη γυναίκα οινοποιό που "γεννήθηκε" από την προσωπική της αναζήτηση μέσα στους κρητικούς αμπελώνες! Μιλάμε για την Ηλιάνα Μαλίχιν από τις Μέλαμπες! Αν και δεν κατάγεται από το χωριό με την πλούσια και μακραίωνη ιστορία, κατάφερε παράλληλα με το όραμά της, όταν επισκέφθηκε τις Μέλαμπές -να φτιάξει σε εκείνο τον τόπο το δικό της κρασί- να γίνει η ίδια μέρος της ιστορία του.

Μέσα σε λίγα χρόνια η Ηλιάνα των Μελάμπων, έχει πετύχει να την αγαπούν, να την υπολογίζουν και να την σέβονται όλοι! Το ίδιο κάνει και η ίδια! Με σεμνότητα συνεχίζει να χτίζει τα όνειρα της στους αμπελώνες, αγαπά και σέβεται τους φίλους της αγρότες και τις δικές τις όμορφες Μέλαμπες, όπως τις αποκαλεί.

Διανύοντας σήμερα τα πρώτα της βήματα, μόλις στην 3η δεκαετία της ζωής της, έχει επιτύχει να οργανώσει αγρότες, που χρόνια είχαν γαλουχηθεί με την νοοτροπία την οποία κληρονόμησαν από τους προγόνους τους, μετα- τρέποντάς τους, σε συνεπείς βιοκαλλιεργητές, οι οποίοι πλέον ακολουθούν ορθές καλλιεργητικές μεθόδους! Είναι οι συνεργάτες της, από τους οποίους θα αγοράσει, πάντα με καλές τιμές, την

πρώτη ύλη το σταφύλι, για το κρασί της.

Η Ηλιάνα Μαλίχιν που έχει σπουδάσει γεωπόνος, με μεταπτυχιακό στην οινολογία, πέτυχε να αναγεννήσει κυριολεκτικά από τις στάχτες της μία ολόκληρη περιοχή. Μπήκε μπροστά για να δημιουργηθεί ένα σχέδιο πυροπροστασίας για τις πολύπαθες Μέλαμπες, που έχουν γίνει πολλές φορές βορά της πύρινης λαίλαπας, κερδίζοντας το ενδιαφέρον ακόμη και της NASA!

Δεν μασάει τα λόγια της και με περίσσιο θάρρος, που ακόμα και αγρότες συνδικαλιστές διστάζουν, εκείνη λέει σε ντοκιμαντέρ που πρόσφατα πρόβαλε το κανάλι της Βουλής, πως η πολιτεία και ο κρατικός μηχανισμός δεν ενδιαφέρονται για τον αγρότη και τον πρωτογενή τομέα.

Την έχουμε συναντήσει να μιλά σε διάφορες εκδηλώσεις για το μέλλον της αμπελουργίας με τους αγρότες να κρέμονται κυριολεκτικά από τα χείλη της. Σήμερα μιλά στην εφημερίδα μας και ξεδιπλώνει τις σκέψεις της.

«Το όραμα μου είναι να δω τον τόπο μου να «ανθίζει», μας λέει προσθέτοντας πως θέλει να δει τους αγρότες να ζουν με αξιοπρέπεια, και το κρασί στο Ρέθυμνο να παίρνει την θέση που του αρμόζει! Και εξομολογείται   πως για το σκοπό αυτό δουλεύει με αγάπη και τρέλα!

Σύμφωνα με την ίδια ο αγρότης πλέον πρέπει να μορφώνεται, να καταλαβαίνει την ευθύνη που έχει απέναντι στον εαυτό του, τη φύση και τον καταναλωτή.

«…αλλά αντιμετωπίζεται ως ο τελευταίος αναγκαίος στη ζωή μας. Αν δεν αλλάξει η αντιμετώπιση προς τον αγρό- τη και δεν ενισχυθεί ο πρωτογενής τομέας σίγουρα θα δυσκολευτούμε πολύ τα επόμενα χρόνια», επισημαίνει.

Τη ρωτήσαμε τι πρέπει να κάνει ένας αγρότης , ένας νέος αγρότης, που θέλει να μείνει και να ασχοληθεί σοβαρά με την γεωργία και να απολαύσει τους κόπους του

«Ένας νέος αγρότης με τα σημερινά και καθόλου φιλικά δεδομένα για τον πρωτογενή τομέα, θα πρέπει να έχει ένα businessplan όπως θα έκανε οποιοσδήποτε επιχειρηματίας για μια νέα επιχείρηση. Να δει αν είναι βιώσιμο το εγχείρημα του, να βρει εργατικά χέρια. Επίσης πολύ δύσκολο σήμερα, να δει αν μπορεί να αντλήσει κάποια κρατική χρηματοδότηση, και ιδίως στη Κρήτη που ο κλήρος είναι κατακερματισμένος, να έχει σημαντικό αριθμό στρεμμάτων γης», απαντά.

Καταφέρατε να αναγεννήσετε από τις στάχτες μια περιοχή. Είστε μια από τις νεότερες οινοποιούς. Ποιο είναι το μυστικό σας; Υπάρχει μυστικό επιτυχίας ή τελικά μιλάμε μόνο για αγάπη μεράκι και πολύ δουλειά;

«Δεν υπάρχει κάποιο μυστικό. Όλα έχουν να κάνουν με την εργατικότητα και το όραμα. Το όραμα μου είναι να δω τον τόπο μου να «ανθίζει», τους αγρότες να ζουν με αξιοπρέπεια, και το κρασί στο Ρέθυμνο να παίρνει την θέση που του αρμόζει στον  οινικό χάρτη της Ελλάδας, γιατί όχι και του κόσμου. Αυτά για να επιτευχθούν χρειάζονται έμπρακτα δουλειά και φυσικά…πολύ αγάπη και τρέλα για αυτό που κάνουμε».

Πόσο εύκολο είναι για μια νέα γυναίκα να έχει τόσο δυναμική παρουσία; Σας αποδέχονται εύκολα;

«Δεν ξέρω αν έχω δυναμική παρουσία, γνωρίζω όμως ότι κάποιος μπορεί να με αποδεχτεί γιατί πέρα από το ότι είμαι γυναίκα είμαι ένα άτομο με πάθος για αυτό που κάνω. Δουλεύω για αυτό που αγαπώ, για το κοινό καλό και πάντα με ειλικρίνεια και διαφάνεια. Γιατί κάποιος να μη το αποδεχτεί αυτό;»

Η γεωργία και πολύ περισσότερο η αμπελοκαλλιέργεια όπως την ξέραμε, έχει τελειώσει;

«Εξαρτάται τι εννοείτε όπως την ξέραμε. Τις παλιές πρακτικές που πήγαινε κανείς στο χωράφι, οποιαδήποτε καλλιέργεια αφορούσε αυτό, με την ψεκαστήρα κάνοντας αλόγιστη χρήση φυτοπροστατευτικών και ζιζανιοκτό- νων, ναι, έχει τελειώσει. Τουλάχιστον εμείς προσπαθούμε για αυτό. Ο αγρότης πλέον πρέπει να μορφώνεται, να καταλαβαίνει την ευθύνη που έχει απέναντι στον εαυτό του, τη φύση και τον καταναλωτή. Επιπρόσθετα τίθεται και το θέμα της αλλαγής και μετατόπισης των καιρικών συνθηκών. Δεν εί- ναι σημάδι ότι πρέπει επιτέλους να ανταποκριθεί κάπως αλλιώς; Καλλιεργώντας με πολύ πιο φιλικά μέσα, λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, και όπως φαίνεται πλέον κυρίως σε υψόμετρα».

Στοιχεία από την ΕΛ.ΣΤΑΤ αναφέρουν ότι σε βάθος δεκαετίας τα συνολικά στρέμματα αμπελοκαλλιέργειας στην χώρα υπέστησαν μείωση 40,34%, από 1.168 χι- λιάδες στρέμματα σε 697 χιλιάδες στρέμματα. Οι εκτάσεις στα Αμπέλια για Οινοποίηση έχουν μειωθεί κατά 41,85%. Ανησυχείτε για εγκατάλειψη της καλλιέργειας στην Κρήτη;

«Γενικότερα εγκαταλείπονται οι καλλιέργειες δυστυχώς. Εφόσον ο αγρότης δεν έχει κίνητρο να παράξει. Είναι πιο σημαντικός και από τον γιατρό καθώς μας παρέχει την τροφή μας, αλλά αντιμετωπίζεται ως ο τελευταίος αναγκαίος στη ζωή μας. Αν δεν αλλάξει η αντιμετώπιση προς τον αγρότη και δεν ενισχυθεί ο πρωτογενής τομέας σίγουρα θα δυσκολευτούμε πολύ τα επόμενα χρόνια».

Υπάρχει μέλλον στη βιολογική καλλιέργεια;

«Η βιολογική και λίγο παραπέρα η αναγεννητική καλλιέργεια, είναι αδιαμφισβήτητα και μοναδικά, το μέλλον».

Η ποιότητα των κρητικών κρασιών έχει αναβαθμιστεί θεαματικά τα τελευταία χρόνια. Βλέπετε μεγαλύτερα περιθώρια βελτίωσης;

«Αυτό είναι γεγονός όμως πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Ευτυχώς όλοι οι συνάδελφοι δουλεύουν σκληρά για να βελτιώνουν σταδιακά την ποιότητα».

Που μπορεί να φτάσει το Κρητικό κρασί; Μπορούμε να μιλάμε σε μερικά χρόνια για brand name;

«Στη Κρήτη έχουμε πολλά διαφορετικά και ενδιαφέροντα terroir. Αν δουλέψουμε σκληρά για την ανάδειξη τους, καλλιεργήσουμε με σωστό τρόπο και επενδύσουμε πάνω στο brandname «Κρήτη» δεν είναι απίθανο να συμβεί. Πιστεύω ότι δεν είμαστε μακριά από αυτό".

Η αναγέννηση των αμπελώνων 

Φέρνοντας στην μνήμη της ξανά τις ημέρες της μεγάλης πυρκαγιάς της 15ης Ιουλίου του 2022, που κατέκαψε το 90% των αμπελώνων και πάνω από 20χιλιά δες στρέμματα του ιστορικού ελαιώνα της περιοχής, μιλά για ένα αγκάθι στην καρδιά.
Στο ντοκιμαντέρ του Γιάννη Μαθιουδάκη, που αποτελεί επίσημη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Κρήτης στα «Φοιτητιβίσματα 2024» της Τηλεόρασης της Βουλής, δείχνει φωτογραφίες από τα καρβουνιασμένα αμπέλια αλλά και πως πέτυχαν το θαύμα!

Ποτίζοντας με νερό και πολύ αγάπη τα καμένα αμπέλια κατάφεραν σε 20 μόλις ημέρες να δουν νέους βλαστούς και λίγο αργότερα, αφού έκοψαν τους καμένους κορμούς, υποστυλώνοντας τους
νέους βλαστούς αναγέννησαν αμπελώνες του 1914, που δεν είχε αγγίξει η φυλλοξήρα αλλά κατέκαψε η φωτιά.
Απέφυγαν την αναμπέλωση διατηρώντας την παλαιά ρίζα με την ανάλογη ποιότητα! Μάλιστα ορισμένα αμπέλια που κάηκαν από το θερμικό φορτίο, όπως λέει στο ντοκιμαντέρ, αφού κλαδεύτηκαν στην πορεία, περιμένουν τώρα μια μικρή παραγωγή αποτέλεσμα της αναγέννησης.

Η ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΕΓΙΝΕ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΜΑΛΕΒΙΖΙΟΥ